Proletari Forum & Italia Forum

by **Diana** » 13 Jul 2009, 06:54

EUGENIO MONTALE

Poeti italian i nderuar me cmimin Nobel

1896

Eugenio Montale u lind nÃ« GjenovÃ« nÃ« 12 Tetor 1896 nga Domeniko tregtar dhe Xhuzepina RiÃ§i. Ishte i fundit nga gjashtÃ« vÃ«llezÃ«r, nga tÃ« cilÃ«t njÃ«ri i vdekur menjÃ«herÃ« pas lindjes. I kalon fÃ«mijÃ«rinÃ« dhe adoleshencÃ«n nÃ« brigjet ligure.

1916

Shkruan poezinÃ« e parÃ« â€œNÃ«n hije i zbehtÃ« dhe i pÃ«rhumburâ€, qÃ« do tÃ« bÃ«het bÃ«rthama e librit â€œOssi di Seppiaâ€ (eshtra prej sopie).

1917

Futet nxÃ«nÃ«s nÃ« shkollÃ«n e oficerÃ«ve tÃ« kÃ«mbÃ«sorisÃ«. Njohu kritikun Serxhio Solmi.

1918

Si oficer kÃ«mbÃ«sorie shkon vullnetarisht pÃ«r tÃ« luftuar nÃ« Trentino; i besohet komanda e njÃ« pozicioni nÃ« vijÃ«n e zjarrit nÃ« fshatin Valmorbia. Nga kjo eksperiencÃ« do tÃ« mbetet si dÃ«shmi poezia â€œValmorbia, bÃ«het fjalÃ« pÃ«r fundin tÃ«ndâ€, mÃ« pas e botuar nÃ« librin â€œOssi di Sepiaâ€ (Eshtra prej sopie).

1920

Fillon tÃ« frekuentojÃ« krerÃ«t kryesorÃ« tÃ« kulturÃ«s Gjenoveze, midis tÃ« tjerÃ«ve poetin Kamilo Sbarbaro.

1921

Poli intelektual i tij u bÃ« Torinua, ku njohu bÃ«rthamÃ«n e gazetÃ«s â€œPrimo Tempoâ€.

1922-1926

Sergio Solmi i boton nÃ« â€œPrimo Tempoâ€ poezitÃ« e para. Njihet me letÃ«rsinÃ« e autorÃ«ve tÃ« mÃ«dhenj europianÃ«: Musil, Kafka, Italo Svevo. NÃ« Milano njeh Sibilan Aleramon. Boton librin e tij tÃ« parÃ« â€œOssi di seppiaâ€ (1925). Ka shumÃ« sukses nga kritikÃ«t mÃ« tÃ« mÃ«dhenj. NÃ« Trieste njeh Umberto SabÃ«n, me tÃ« cilin lidh miqÃ«si tÃ« fortÃ«.

1927

Njeh poetin amerikan Ezra Paund. Takon Drusila Tancin qÃ« do tÃ« bÃ«het shoqja e tij e jetÃ«s. Transferohet nÃ« Firence.

1928

Del botimi i dytÃ« i librit i plotÃ«suar me poezi tÃ« reja. Poezia â€œArsenioâ€ pÃ«rkthehet nÃ« anglisht dhe bÃ«het e famshme pas botimit tÃ« saj nga T.S.Eliot.

1931-1932

Del botimi i tretÃ« i librit. Boton â€œShtÃ«pia e doganierÃ«veâ€ qÃ« bÃ«het bÃ«rthama e librit tÃ« dytÃ« â€œOccasioniâ€ (Raste).

1939

BashkÃ«jeton me Drusila Tancin. Njeh dhe frekuenton nÃ« tÃ« famshmen â€œKafe e Xhupave tÃ« Kuqâ€ tregimtarÃ«t Elio Vitorini, Karlo Emilio Gada, AleksandÃ«r Bonsanti, Tomaso Landolfi dhe dy poetÃ« tÃ« rinj, Piero Bigonxhari dhe Mario Luci, qÃ« do tÃ« bÃ«hen autorÃ«t mÃ« tÃ« rÃ«ndÃ«sishÃ«m tÃ« shkollÃ«s hermetike. NÃ« grup bÃ«jnÃ« pjesÃ« edhe disa piktorÃ«.

1940

Del botimi i dytÃ« i â€œOccasioniâ€ i zgjeruar. Fillon pÃ«r Montalen njÃ« aktivitet i dÃ«ndur prej pÃ«rkthyesi midis tÃ« cilÃ«ve Eliotin, Shekspirin, Stainbekun, Servantesin, etj. Vazhdon aktivitetin e tij nÃ« fushÃ«n e studimit dhe tÃ« kritikÃ«s.

1944

Strehon nÃ« shtÃ«pi disa miq hebrej tÃ« persekutuar nga regjimi fashist midis tÃ« cilÃ«ve Umberto Saba

dhe Karlo Levi.

1945

BashkÃ« me AleksandÃ«r Bonsanti dhe Artur Loria, themelon dhe drejton revistÃ«n pesÃ«mbÃ«dhjetÃ« ditore â€œIl Mondoâ€ (Bota).

1946

Fillon tÃ« bashkÃ«punojÃ« me gazetat â€œCorriere dâ€™Informazioneâ€ (Korrieri i Informacionit) dhe â€œCorriere della Seraâ€ (Korrieri i MbrÃ«mjes). Takon poetin Pol Eluar. NÃ« vjeshtÃ« â€œIl Mondoâ€ ndÃ«rpret botimet.

1948

Transferohet nÃ« Milano, ku punÃ«sohet nÃ« â€œCorriere della Seraâ€. Detyra e tij e re do ta Ã§ojÃ« tÃ« udhÃ«tojÃ« nÃ«pÃ«r botÃ«. GjatÃ« njÃ« udhÃ«timi nÃ« Angli, ku ndodhet i ftuar pÃ«r njÃ« cikÃ«l konferencash bashkÃ« me Alberto Moravia dhe Elsa Morante, takon T.S.Eliot.

Boton nÃ« librin â€œQuaderno di traduzioniâ€ (Fletore pÃ«rkthimesh), pÃ«rkthimet e tij nga poetÃ«t mÃ« tÃ« rÃ«ndÃ«sishÃ«m.

1956

Boton librin e tretÃ« poetik, â€œLa bufera e altroâ€.

1957

ShtÃ«pia botuese â€œMondadoriâ€, boton botimin e dytÃ« tÃ« zgjeruar tÃ« librit â€œLa bufera e altroâ€.

1959

I akordohet titulli â€œLegion dâ€™onoreâ€.

1962-1965

Martohet nÃ« kishÃ« me Drusila Tanci. NÃ« Milano i akordohet Ã§mimi ndÃ«rkombÃ«tar â€œFeltrineliâ€. NÃ« tetor, pas njÃ« viti martese vdes Drusila Tansi. Poeti nuk do tÃ« rimartohet kurrÃ«. Merr pjesÃ« sÃ« bashku me poetÃ«t mÃ« tÃ« njohur nga e gjithÃ« bota nÃ« festimet pÃ«rvjetorit tÃ« lindjes sÃ« Dantes.

1967

Fama dhe prestigji i tij rriten jo vetÃ«m nÃ« kufujtÃ« kombÃ«tarÃ«. Universiteti i Kembrixhit i akordon titullin â€œLâ€™Honorary Degreeâ€. NÃ« Itali i akordohet vÃ«ndi i senatorit tÃ« pÃ«rjetshÃ«m â€œqÃ« ka nderuar Kombin me meritat e larta nÃ« fushÃ«n letrare dhe artistikeâ€.

1968

Njihet me poeten e re Analiza Ã‡ima.

1971

Boton nÃ« â€œMondadoriâ€ librin e tretÃ« me poezi â€œSaturaâ€, nÃ« tÃ« njÃ«jtin vit del vÃ«llimi â€œDiario del â€˜71â€.

1972

Botohet versioni i parÃ« i zgjeruar i â€œDiarioâ€, i titulluar â€œPoeti, Ditarâ€.

1974

I akordohet nga universiteti i RomÃ«s titulli â€œHonoris Causaâ€ nÃ« LetÃ«rsi. Nga Mondadori boton versionin definitiv tÃ« ditarit nÃ« vargje, tÃ« titulluar â€œDiario del â€™71 e del â€™72â€.

1975

Boton versionin e dytÃ« e tÃ« tretÃ«, tÃ« zgjeruara, tÃ« â€œQuaderno di traduzioniâ€, nÃ« Mondadori. I akordohet Ã‡mimi Nobel pÃ«r LetÃ«rsi. NÃ« Stokolm, nÃ« AkademinÃ« e ZvicrÃ«s, mban diskutimin â€œÃ‹shtÃ« ende e mundur poezia?â€.

1976

Botohet nga Mondadori njÃ« vÃ«llim i studimeve tÃ« tij mbi poetÃ« italianÃ« e tÃ« huaj dhe mbi poezinÃ« e tij, â€œSulla poesiaâ€, qÃ« do tÃ« bÃ«het njÃ« libÃ«r i rÃ«ndÃ«sishÃ«m.

1977

I akordohet nga Bashkia e Firences nÃ« mÃ«nyrÃ« solemne titulli â€œQytetar nderiâ€. Del nga Mondadori libri i tij i gjashtÃ« poetik â€œQuaderno di quattro anniâ€. Nga i njÃ«jti botues nÃ« nÃ«ntor del vÃ«llimi â€œTutte le poesieâ€, me tÃ« gjitha vÃ«llimet qÃ« kishin parÃ« dritÃ«n e botimit deri atÃ« moment.

1978

I akordohet titulli â€œAnÃ«tar Nderi i AkademisÃ« Amerikane dhe i Institutit tÃ« Arteve dhe Letraveâ€.

1980

Botohet nga shtÃ«pia botuese â€œEinaudiâ€, botimi i parÃ« i kritikave tÃ« poezive tÃ« tij, â€œLâ€™opera in versiâ€, njÃ« rast i rrallÃ« pÃ«r njÃ« poet ende tÃ« gjallÃ«, qÃ« konfirmon rolin e jashtÃ«zakonshÃ«m tÃ« aritur tashmÃ« nÃ« kulturÃ«n italiane.

1981

Botohet pÃ«rmbledhja poetike â€œAltri Versiâ€ qÃ« rimbledh tekste tÃ« pabotuara dhe publikime tÃ« tjera nÃ«pÃ«r media tÃ« ndryshme. NÃ« gusht shtrohet nÃ« klinikÃ«, ku vdes nÃ« 14 shtator. Pas funeralit shtetÃ«ror nÃ« Duomo tÃ« Milanos, varroset pranÃ« Drusila Tancit nÃ« varrezÃ«n â€œSan Feliceâ€ nÃ« Ema tÃ« Firences.

1991

DhjetÃ« vjet pas vdekjes sÃ« tij, siÃ§ e kishte lÃ«nÃ« amanet vetÃ«, publikohet nga Mondadori, me pÃ«rkujdesjen e Analiza Ã‡ima dhe Rozana Betarini, vÃ«llimi i poezive tÃ« pabotuara â€œDiario postumoâ€, si rezultat i besimit dhe dhÃ«nies sÃ« rregullt tÃ« teksteve tÃ« pabotuara nga Montale vetÃ« Ã‡imÃ«s.

by **Diana** » 13 Jul 2009, 06:58

ERÃ‹ MBI GJYSMÃ‹HÃ‹NÃ‹N

Ura e madhe nuk Ã§onte te ty.

Do tÃ« tÃ« kisha arritur edhe duke lundruar

nÃ«pÃ«r fekale, me njÃ« urdhÃ«r tÃ«ndin.

Po dhe forcat, bashkÃ« me diellin mbi kristale

verandash, shkonin drejt shterimit.

Njeriu qÃ« predikonte mbi zhvillimin

mÃ« pyeti â€œE di ku Ã«shtÃ« Zoti?â€. E dija

dhe ia thashÃ«. Tundi kokÃ«n. U zhduk

nÃ« vorbullÃ«n qÃ« mori njerÃ«z e shtÃ«pi

e i ngriti lart, nÃ« paqe.

SHPESH NEVERINÃ‹ E TÃ‹ JETUARIT KAM TAKUAR

Shpesh neverinÃ« e tÃ« jetuarit kam takuar:

ishte burimi i mekur qÃ« gurgullonte,

ishte vyshkja e gjethes

sÃ« tharÃ«, ishte kali i shembur pÃ«rtokÃ«.

MirÃ« nuk dita, veÃ§ mbinormales

qÃ« lÃ« pak hapur hyjnorja IndiferencÃ«:

ishte statuja nÃ« gjumin

e mbasdites, dhe era, dhe skifteri i ngjitur lart.

***

Antik, tingulli dehur nga zÃ«ri

qÃ« del nga gojÃ«t tuaja kur hapen

si kÃ«mbana jeshile e rihidhen

mbrapsht, e shkrihen.

ShtÃ«pia e verÃ«rave tÃ« mija tÃ« largÃ«ta,

tÃ« rrinte afÃ«r, e di,

atje nÃ« fshatin ku dielli digjte

e mjegullonin ajrin mushkonjat.

Si dikur sot nÃ« prezencÃ«n tÃ«nde gurÃ«zohem,

det, po jo mÃ« i denjÃ«

ndihem ndaj kÃ«shillave solemne

tÃ« frymÃ«marrjes tÃ«nde. Ti mÃ« ke thÃ«nÃ« i pari

se i vogÃ«lthi shqetÃ«sim

i zÃ«mrÃ«s sime nuk ishte veÃ§se njÃ« moment

i tÃ«ndes; qÃ« pÃ«r mua nÃ« fund ishte

ligji yt rrezikues: tÃ« jesh i gjerÃ«, i veÃ§antÃ«

dhe njÃ«kohÃ«sisht i palÃ«vizshÃ«m:

Dhe tÃ« zbrazem nga Ã§do mbeturinÃ«

siÃ§ bÃ«n ti kur pÃ«rplas nÃ« breg

mes sfungjerÃ«ve, algave, e guackave,

plehrat e pavlefshme tÃ« thellÃ«sive tÃ« tua.

Kush ngjitÃ«s mban bashkÃ«

kÃ«ta katÃ«r gurÃ«.

***

Mendoj engjÃ«jt

tÃ« shpÃ«rndarÃ« aty â€“ kÃ«tu

qÃ« sâ€™bien nÃ« sy

pa pendÃ«, pa formÃ«

tÃ« pavetÃ«dijshÃ«m

injorues tÃ« paraqitjes sÃ« tyre

dhe tonÃ«s

edhe pse janÃ«

njÃ« kundrapeshÃ« mÃ« e fortÃ«

se pika e Arkimedit

dhe nÃ«qoftÃ«se askush sâ€™i shikon

Ã«shtÃ« sepse nevojiten tÃ« tjerÃ« sy

qÃ« unÃ« nuk i kam

por dhe nuk i dÃ«shiroj.

E vÃ«rteta Ã«shtÃ« nÃ« tokÃ«

dhe kÃ«tÃ« nuk mund ta dije

nuk mund ta doje

dhe sikur tÃ« duhej tÃ« na shkatÃ«rroje.

KÃ«shtu duhet shtirur

qÃ« ka diÃ§ka kÃ«tu

ndÃ«r kÃ«mbÃ«, ndÃ«r duar,

as akt, as e kaluar

as e ardhme

dhe aq mÃ« tepÃ«r as mur

pÃ«r ta kapÃ«rcyer

duhet shtirur

qÃ« lÃ«vizja dhe palÃ«vizshmÃ«ria

tÃ« kenÃ« kuptimin

e jokuptimit

pÃ«r tÃ« marrÃ« vesh

qÃ« pika fikse Ã«shtÃ« njÃ« kompleks

i hiÃ§Ã«zuar.

***

E vÃ«rteta Ã«shtÃ« se jeta nuk shpjegohet

as me biologjinÃ«

as me teologjinÃ«.

Jeta Ã«shtÃ« shumÃ« e gjatÃ«

edhe kur Ã«shtÃ« e shkurtÃ«r

si ajo e fluturÃ«s â€“

jeta Ã«shtÃ« gjithmonÃ« e jashtÃ«zakonshme

edhe kur toka nuk prodhon

asgjÃ«.

E tmerrshme Ã«shtÃ« lufta qÃ« bÃ«het

per ta kthyer nÃ« tÃ« kotÃ« e tÃ« pamundur.

Nuk mbetet veÃ§se zhytja

nÃ« nÃ«nndÃ«rgjegje

farsa e fundit e teatrit tonÃ« nÃ« mbyllje.

Do ta shpie nÃ« internim, a nÃ« litar

atÃ« qÃ« e pÃ«rkufizon apo e pÃ«rballon. Dihet

qÃ« padituria

Ã«shtÃ« mÃ« se e mjaftueshme pÃ«r tÃ« errÃ«suar

errÃ«sirÃ«n.

***

Zbrita, dukÃ« tÃ« dhÃ«nÃ« krahun, tÃ« paktÃ«n

njÃ«milion shkallÃ«

e tani qÃ« nuk je mÃ« Ã«shtÃ« bosh Ã§do

hap.

I shkurtÃ«r udhÃ«timi ynÃ« i gjatÃ«.

Imi vazhdon ende, as mÃ« duhen mÃ«

rastÃ«sitÃ«, prenotimet,

grackat, paturpÃ«sitÃ« e atyre qÃ« besojnÃ«

se realiteti Ã«shtÃ« siÃ§ na paraqitet.

Zbrita duke tÃ« dhÃ«nÃ« krahun

jo sepse me katÃ«r sy ndoshta

shikohet mÃ« shumÃ«.

MÃ« ty zbrita se e dija qÃ« ndÃ«r

ne tÃ« dy

tÃ« vetmet bebe, megjithÃ«se

shikimturbullta,

ishin tÃ« tuat.

***

Ndoshta njÃ« mÃ«ngjes duke shkuar drejt njÃ« ajri

tÃ« qelqtÃ«,

tÃ« thatÃ«, do kthej kokÃ«n e do shoh si do ndodhÃ«

mrekullia:

hiÃ§in pas shpatullave, boshllÃ«kun mbas

meje, mÃ« njÃ« tmerr prej tÃ« dehuri.

Pastaj si nÃ« njÃ« ekran,

do rreshtohen nÃ« distancÃ«

pemÃ«, shtÃ«pi, kodra, gÃ«njeshtra e zakonshme.

Por do tÃ« jetÃ« shumÃ« vonÃ«; unÃ« do iki

i heshtur

tek njerÃ«zit qÃ« sâ€™kthehen mÃ«, me

sekretin tim.

***

Rrotullohet rrota e pusit,

uji del nÃ« dritÃ« dhe lÃ«ngÃ«zohet.

Dridhet njÃ« kujtim nÃ« kovÃ«n plot,

nÃ« tÃ« pÃ«rkryerin rreth njÃ« imazh qesh.

MbÃ«shtes fytyrÃ«n me buzÃ«t e fikura:

deformohet e kaluara, bÃ«het plakÃ«,

i pÃ«rket njÃ« tjetriâ€¦

Ah ja ku ankohet

rrota, tÃ« dhuron nÃ« fundin tjetÃ«r,

vizion, njÃ« largÃ«si na ndan.

***

EshtÃ« qesharake tÃ« besosh

qÃ« njerÃ«zit e nesÃ«rm

mund tÃ« jenÃ« njerÃ«z,

qesharake tÃ« mendosh

qÃ« majmuni tÃ« shpresojÃ«

tÃ« ecÃ« njÃ« ditÃ«

mbi dy kÃ«mbÃ«.

EshtÃ« qesharake

tÃ« ruash kohÃ«n

dhe gjithashtu Ã«shtÃ«

tÃ« imagjinosh njÃ« kohÃ«

tÃ« ndarÃ« nÃ« shumÃ« kohÃ«

dhe sidomos

tÃ« marrÃ«sh me mend qÃ« diÃ§ka

gjallon

jashtÃ« gjallÃ«sisÃ«,

vetÃ«m kjo shikohet

nga tÃ« qenit i gjallÃ«.

***

Lumturi e plotÃ«, ecet

pÃ«r te ty mbi fillin e briskut.

Syrit i je dritÃ« e zbehtÃ« qÃ« lÃ«kundet,

kÃ«mbÃ«s i je akull i rrezikshÃ«m qÃ« thyhet;

kÃ«shtu pra, tÃ« mos tÃ« tÃ« prekÃ« ai qÃ« mÃ« shumÃ« e do.

Kur arrin nÃ« shpirtrat e pushtuar

nga trishtimi dhe i kthjellon, mÃ«ngjesi yt

Ã«shtÃ« i Ã«mbÃ«l e mallÃ«ngjyes si foletÃ«

e zogjve.

Po asgjÃ« mund tÃ« paguajÃ« tÃ« qarÃ«n e fÃ«mijÃ«s

kur topi u humbet shtÃ«pive.

Mos mÃ« kÃ«rko fjalÃ«n qÃ« nuk pÃ«rputhet

nga asnjÃ« anÃ«

kurajua jonÃ« pa formÃ« dhe me shkronja

tÃ« zjarrta

shpalle e ndriÃ§oje si njÃ« luleverdhÃ«

humbur nÃ« njÃ« lÃ«ndinÃ«

tÃ«rÃ« pluhur.

Ah njeriu qÃ« jeton i sigurt,

mik i tÃ« tjerÃ«ve dhe i vetvetes

as hijen e tij nuk ruan se zagushia

ia vulos nÃ« njÃ« mur tÃ« rÃ«nÃ« suvaje!

Mos ma kÃ«rko formulÃ«n qÃ« botÃ«t

mund tÃ« tâ€™i hapÃ«,

ji njÃ« rrokje e shtrembÃ«r dhe e tharÃ«

si bujashkÃ«.

VetÃ«m kÃ«tÃ« mund tÃ« tÃ« dÃ«ftejmÃ« sot ,

Ã§ka nuk jemi dhe Ã§ka

nuk duam .

***

Lavdi e gjumit tÃ« mbasdrekÃ«s

kur as pemÃ«t nuk bÃ«jnÃ« hije

e pÃ«r mÃ« shumÃ« kur shfaqen rreth e rrotull

nga drita e tepÃ«rt, tÃ« verdhat shÃ«mbÃ«llime.

Dielli, atje lart, - shtrat lumi i tharÃ«.

Dita ime ende sâ€™ka mbaruar

matanÃ«, muri, orÃ«t e bukura

mbyll nÃ« njÃ« perÃ«ndim tÃ« zbehtÃ« e tÃ« praruar.

PÃ«rvÃ«lim rreth e rrotull: njÃ« zog peshkatar

mbi njÃ« relike jete rrotullohet

shiu i mbarÃ« Ã«shtÃ« mbas gufosies

e ndÃ«rsa pres, lavdi gjumit qÃ« afrohet.

***

NjÃ« pÃ«llumb i bardhÃ« mÃ« zbriti

tek yjet, poshtÃ« fillesave ku qielli

ka folenÃ«. Agime e dritÃ«za nÃ« pritje: kam dashur diellin,

ngjyrÃ«n e mjaltit, flori kÃ«rkoj tÃ« errÃ«tin,

kÃ«rkoj zjarrin qÃ« e ngroh jetÃ«n, kÃ«tÃ« varr

qÃ« nuk fluturon, shikimin tÃ«nd qÃ« sfidon.

***

Kam shumÃ« besim te ty

dhe do vazhdoj

(Ã«shtÃ« budallallÃ«ku qÃ« tÃ« thashÃ«

njÃ« ditÃ«)

derisa njÃ« vetÃ«timÃ« nga e pÃ«rtejmja

tÃ« shkatÃ«rrojÃ«

kÃ«tÃ« rrÃ«pirÃ« tÃ« pafundme ku

jetojmÃ«.

Do tÃ« takohemi atÃ«herÃ« nuk e di,

nÃ« Ã§â€™pikÃ«

po ka kuptim fjala pikÃ« kur sâ€™ka

hapsirÃ«

e do diskutojmÃ« pÃ«r ndonjÃ« varg

tÃ« shumÃ«kuptimtÃ«

tÃ« hyjnores poemÃ«.

E di qÃ« jashtÃ« tÃ« parit e tÃ« prekurit

nuk Ã«shtÃ« jetÃ« e mundur, po pasjetÃ«,

ndoshta fytyra tjetÃ«r e vdekjes

se e mbajtÃ«m tÃ« mbyllur nÃ« vetvete

pÃ«r vite e vite.

Kam shumÃ« besim te vetja

e ndeze ti padashur

pa e ditur qÃ« nÃ« Ã§do karkasÃ«

tÃ« jetÃ«s ka njÃ« truk

qÃ« nuk e njohim dhe na ka zÃ«nÃ«

pritÃ«, ne tÃ« shpÃ«rndarÃ«ve e tÃ« pazotÃ«ve

per tâ€™i dhÃ«nÃ« kuptim.

Kam shumÃ« besim qÃ« do mÃ« djegÃ«: po

kush do mÃ« shohÃ« do thotÃ« Ã«shtÃ« njeri prej hiri

pa e kuptuar se Ã«shtÃ« rilindje.

***

MÃ« sill lulediellin ta mbjell

nÃ« baÃ§en time tÃ« djegur nga kripÃ«rat,

e tâ€™u dÃ«ftej gjithÃ« ditÃ«n tÃ« kaltrave

pasqyra

tÃ« qiellit, ankthin e fytyrÃ«s sÃ« saj tÃ« verdhÃ«.

TentojnÃ« qartÃ«sinÃ« gjÃ«rat e errÃ«ta,

shkrihen trupat nÃ« ujÃ«varÃ«

ngjyrash: kÃ«to nÃ« muzikÃ«. TÃ« shuhesh

qÃ«nka fati i fateve.

Sillma ti lulen qÃ« tÃ« shpie

tek burimet e transparencave bionde

ku jeta thelbet avullÃ«zon;

sillma lulediellin e Ã§mendur pÃ«r dritÃ«.

***

Ja shenja; merr jetÃ«

mbi murin qÃ« prarohet;

njÃ« palmÃ« si e gdhendur

e djegur nga vezullimi verbues

i agimit.

Hapi qÃ« vjen

nga serrat, bÃ«het i papeshÃ«

nuk Ã«shtÃ« i kadifejtÃ« nga bora

Ã«shtÃ« akoma

jeta jote, gjaku yt

nÃ« venat e mia.

by **Diana** » 13 Jul 2009, 07:04

ALDA MERINI

Poete italiane e propozuar pÃ«r Ã§mimin â€œNobelâ€

U lind nÃ« Milano, nÃ« 21 mars 1931. Ka filluar tÃ« botojÃ« qysh nÃ« moshÃ«n 16 vjeÃ§e nÃ«n kujdesin e Angelo Romano dhe Giacinto Spagnoletti. PÃ«rmbledhja e parÃ« me poezi â€œPrezenca e Orfeosâ€, botuar nÃ« 1953 nga Schwarc, ka tÃ«rhequr menjÃ«herÃ« vÃ«mendjen e njÃ« numri tÃ« konsiderueshÃ«m letrarÃ«sh. JanÃ« marrÃ«, veÃ§ tÃ« tjerÃ«sh, me veprÃ«n e saj edhe Oreste Macri, David Maria Turoldo, Salvatore Quasimodo, Pier Paolo Pasolini, Carlo Betocchi, Maria Corti, Giovanni Raboni. NÃ« vitin 1993 Ã«shtÃ« publikuar vÃ«llimthi â€œAforizmaâ€ me fotografi tÃ« Giuliano Grittini ku i Ã«shtÃ« dhÃ«nÃ« gjithashtu Ã§mimi Librex- Guggenheim â€œEugenio Montaleâ€ pÃ«r poezi. Emri i saj i Ã«shtÃ« propozuar AkademisÃ« Franceze pÃ«r Ã§mimin Nobel nÃ« poezi. NÃ« 1997 Maria Corti ka botuar njÃ« antologji me veprat e Alda Merinit me titull â€œ Lule poezishâ€ 1951- 1997.

FÃ‹MIJÃ‹T

FÃ«mijÃ«t, sipas meje, kanÃ« njÃ« shpirt nÃ«

ndÃ«rtim e sipÃ«r, jetojnÃ« ndÃ«rmjet asaj qÃ« Ã«shtÃ«

dlirÃ«sisht e ndjeshme dhe asaj qÃ« mund

tÃ« imagjinohet

duke u nisur nga Ã§â€™ka Ã«shtÃ« e ndjeshme.

Shpirti dhe mbi tÃ« gjitha Ã§menduria kapÃ«rcejnÃ« matanÃ«

gjÃ«rave reale, imagjinojnÃ« njÃ« vÃ«rtetÃ«si tÃ« vÃ«rtetÃ«

jo tÃ« kopjuar nga rastÃ«sia.

Kush ka shpirtin Ã«shtÃ« njÃ«kohÃ«sisht i zotÃ«ruar

nga dashuria e shpirtit qÃ« nuk Ã«shtÃ« narcizÃ«m

po lule poezie, tamam lule poezie,

Ã§ast magjik nÃ« shkretÃ«tirÃ«n e tÃ« shkruarit.

SHPIRTI

Shpirti ka strehimin e vet te dashuria si

tempull i njÃ« kopracÃ«rie tokÃ«sore qÃ« hyjnitÃ« nuk

mund ta prekin, po shpirti Ã«shtÃ« dhe fjalÃ«,

fjalÃ« tÃ« pandÃ«rgjegjshme. Ã‹shtÃ« i gabuar identifikimi

i mosndÃ«rgjegjies me kohÃ«n e shpirtit: Ã«shtÃ« njÃ« tjetÃ«r

stinÃ«, tjetÃ«r ushqim, ushqehemi

me gjÃ«ra tÃ« huaja nÃ« fjalÃ«n e fundit, me gjÃ«ra qÃ«

nuk kanÃ« arsye tÃ« jenÃ«, e prap janÃ«, prej

gjÃ«rash qÃ« vÃ«rshÃ«llejnÃ« si gjarprinj, po

qÃ« nÃ« tÃ« kundÃ«rt janÃ« Ã«ngjÃ«j ndriÃ§ues.

DASHUROMÃ‹

DashuromÃ«, nÃ« kujtime merre fjongon antike

dhe rrihmi flokÃ«t. Do mÃ« shohÃ«sh tÃ« rritem

e zezÃ« si pylli i AmazonÃ«s,

por, po mi shkunde degÃ«t, do tÃ« shohÃ«sh nÃ« gjuhÃ«n time

zogj shumÃ«ngjyrÃ«sh, parajsa tokÃ«sore.

Mos iu lut Atit atÃ«herÃ«,

sepse begatinÃ« e kÃ«ngÃ«s sime

atij ia kam vjedhur, njÃ« ditÃ« qÃ« sâ€™e kishte mendjen.

TI NUK DI

Ti nuk di: ka mÃ«shtekna qÃ« natÃ«n

shkÃ«puten prej rrÃ«njÃ«ve, nuk do tÃ« besosh kurrÃ«

qÃ« netÃ«ve pemÃ«t ecin, ose shndÃ«rrohen

nÃ« Ã«ndrra. Mendo qÃ« nÃ« njÃ« pemÃ« ka njÃ« violinÃ« dashurie.

Mendo qÃ« njÃ« pemÃ« kÃ«ndon dhe qesh.

NjÃ« pemÃ«, nga njÃ« e Ã§arÃ«z del

dhe bÃ«het jetÃ«. Ta kam thÃ«nÃ«, poetÃ«t nuk kushtÃ«zohen,

lihen tÃ« lirÃ« tÃ« fluturojnÃ« mes pemÃ«ve

si bilbilat tÃ« gatshÃ«m edhe pÃ«r vdekjen.

SHPIRT

Shpirt qÃ« ledhatoj nÃ« mbrÃ«mje, je si njÃ« qen

i lodhur, por njÃ« qen gjithmonÃ« besnik. NjÃ« qen

qÃ« belbÃ«zon njÃ« emÃ«r: padron, padroni im.

Mos mÃ« lÃ«r ti shpirti qen, mos mÃ« lÃ«r kurrÃ«.

KA PIKTORÃ‹

Ka piktorÃ« qÃ« shkruajnÃ« me rimÃ«

e skicojnÃ« pyje tÃ« mÃ«dhenj, brenda tÃ« cilÃ«ve shkojnÃ«

e jetojnÃ« me dashuritÃ« e tyre. KÃ«naqen me njÃ«

tÃ« vetÃ«m mendim, e veshin me rubinÃ« e kujtojnÃ«

se Ã«shtÃ« mbret.

PoetÃ«t nuk besojnÃ« te datat, janÃ« tÃ« bindur

se historia e tyre fillon tek e tashmja.

FÃ‹MIJÃ‹

FÃ«mijÃ«,

po e gjete balonÃ«n e fantazisÃ« tÃ«nde

lidhe me mÃ«nÃ§urinÃ« e zemrÃ«s.

Do shohÃ«sh tÃ« shfaqen kopshte magjikÃ«

e nÃ«na jote do shndÃ«rrohet nÃ« pemÃ«

e do tÃ« tÃ« mbulojÃ« me gjethet e saj.

Ktheji duart e tua nÃ« dy pÃ«llumba tÃ« bardhÃ«

tÃ« shpjenÃ« paqen kudo

rregullin e gjÃ«rave.

Po para se tÃ« mÃ«sosh tÃ« shkruash

shikohu nÃ« pasqyrÃ«n e ujit tÃ« ndjenjave.

PRONÃ‹ PRIVATE

Prej kohÃ«sh pyes veten

e kujt tÃ« jetÃ« kjo pronÃ«

pronÃ« publike dhe private

si njÃ« gjarpÃ«r

brenda zemrÃ«s,

kanÃ« frikÃ« nga hajdutÃ«t

dhe hajdutÃ«t gjithmonÃ«

kanÃ« sjellÃ« fat,

ndÃ«rsa monotonia shtÃ«piake

nxeh varret.

FRYMÃ‹MARRJE JETE GJIRI NÃ‹N ERÃ‹

NxitmÃ« ti,

fundi i Zotit Ã«shtÃ« pervers

Ã«shtÃ« ankimi dashurues

krejtÃ«sisht pa tÃ« puthura.

Shtri gjirin

nÃ« diell

violetÃ« e dÃ«shirÃ«s tÃ«nde

ecje EsperidÃ«sh

kÃ«nga

qÃ«ndron ndÃ«rmjet meje dhe gjinjve tÃ« mi

ndÃ«rmjet meje dhe gojÃ«s tÃ«nde.

NÃ‹ NJÃ‹ Ã‡AST PUTH

O demon, pÃ«r njÃ« moment

mÃ« Ã§o larg, drejt atij

qÃ« egÃ«rsisht mÃ« puth

nÃ« kÃ«rkim tÃ« njÃ« tÃ« papriture.

E puthur qÃ« duron peshÃ«n

e shpirtit tim tÃ« Ã§astshÃ«m

tek ty bota e diskutimeve tÃ« mia

kthehet nÃ« tingull dhe frikÃ«.

KTHEHU DASHURI

Kthehu dashuri

velÃ« delikate dhe e lirÃ«

qÃ« pushton

mendimin e tokÃ«s sime

po vdes mbi madhÃ«shtinÃ« e njÃ« lumi

tÃ« kuq prej dÃ«shirÃ«s

qÃ« do

tÃ« pÃ«rmbytÃ« dashurinÃ« tÃ«nde.

KÃ‹NGÃ‹ E TRISHTUAR

Kur mÃ«ngjesi sâ€™fle mÃ«

tre pÃ«llumba mÃ« lindin nga zemra

ndÃ«rsa ngjyra e kuqe e mendimit

rrotullohet e njÃ«jtÃ« rreth gjysmÃ«hijes.

Tre pÃ«llumba qÃ« shpÃ«rndajnÃ« harmoni

e nuk kanÃ« frikÃ« qÃ« unÃ« tâ€™i prekâ€¦

Lindin nÃ« agim, kur duart e mia

janÃ« tÃ« ngjyera me gjumÃ«, tÃ« pangritura

akoma, tÃ« pangritura larÃ« nÃ« gjeste kÃ«rcÃ«nimi.

REZULTAT JOPREÃ‡IZ

PÃ«r tÃ« kuptuar sekretin

e njÃ« zemre tÃ« mallkuar,

dihet

nuk duhet njÃ« kÃ«ngÃ« e bukur,

as njÃ« kÃ«ngÃ« funebre

as njÃ« kÃ«ngÃ« haleluja;

gÃ«njeshtra Ã«shtÃ« e dyshimtÃ«,

mike e ngushtÃ«,

ti ndodhesh nÃ« njÃ« cep

nÃ« fund tÃ« shtratit tÃ«nd.

SANDALET

Ke harruar sandalet e dashur,

sandalet e tua tÃ« preferuara,

i gjeti poshtÃ« krevatit tim

pastruesi

duke fshirÃ« nÃ« mbrÃ«mje

gjeti sandalet e tua;

hajde merri sandalet e tua e dashur

sandalet prej druri

sandalet prej druri biblik

hidhja nÃ« fytyrÃ« Atit

qÃ« na ndau nga zemrat.

by **Diana** » 13 Jul 2009, 11:44

MARIO LUZI

U lind nÃ« Firence nÃ« 1914. ShkollÃ«n e mesme dhe studimet universitare i kreu nÃ« qytetin e lindjes. I diplomuar nÃ« letÃ«rsi franceze fillon punÃ« si mÃ«sues gjimnazi. NÃ« 1955 bÃ«het shef i katedrÃ«s sÃ« letÃ«rsisÃ« franceze pranÃ« fakultetit tÃ« shkencave politike tÃ« universitetit tÃ« Firences. Konsiderohet si njÃ« ndÃ«r themeluesit e rrymÃ«s "HermetizÃ«m" dhe njÃ« ndÃ«r shkrimtarÃ«t kontemporanÃ« mÃ« tÃ« njohur tÃ« panoramÃ«s letrare italiane. Boton vÃ«llimin e parÃ« me poezi "Varka" mÃ« 1935. Shkrimtari i tij i preferuar Ã«shtÃ« MallarmÃ©. Ka shkruar gjithashtu dhe disa drama dhe Ã«shtÃ« marrÃ« gjithnjÃ« edhe me pÃ«rkthime. NdÃ«rroi jetÃ« mÃ« 28 shkurt 2005.

NATYRA

Toka me det pÃ«rqafuar

sipÃ«r gjithandej njÃ« det me lodronjÃ«s

me fluturimthe tÃ« shpejta harabelash

dhe rruga

e hÃ«nÃ«s shplodhÃ«se dhe e gjumit

tÃ« trupave tÃ« Ã«mbÃ«l tÃ« pambyllur ende nga jeta

e nga vdekja nÃ« njÃ« fushÃ«;

tÃ« tÃ«rhequr nga zÃ«rat zbresin

duke u shpÃ«tuar dyerve misterioze hidhen

mbi ne si zogj tÃ« Ã§mendur pÃ«r kthim

nÃ« ishujt e origjinÃ«s duke kÃ«nduar:

kÃ«tu pÃ«rgatitet

njÃ« djep i purpurt dhe njÃ« kÃ«ngÃ« qÃ« lÃ«kundke

nuk ka mundur tÃ« flinte

aq i fortÃ« ishte guri

aq e dÃ«ndur dashuria.

JETÃ‹S

Miq na pret njÃ« varkÃ« qÃ« lÃ«kundet

nÃ« pÃ«rmasÃ«n ku qielli harkohet

e cik detin, fluturojnÃ« qÃ«nie tÃ« Ã§mendura pÃ«r tÃ«

dashuruar

fytyrÃ«n e Zotit tÃ« ngrohtÃ« e tÃ«rÃ« shpresÃ«

sipÃ«r poshtÃ« duke kÃ«rkuar

dashuri nÃ«pÃ«r largÃ«sitÃ« e fshehta

dhe qajnÃ«: ne jemi nÃ« tokÃ«

po do mundim njÃ« ditÃ« tÃ« lirohemi

tÃ« pÃ«rkulemi me butÃ«si mbi gjirin hyjnor

si trÃ«ndafilat e mureve nÃ« rrugÃ«t tÃ«rÃ« aromÃ«

mbi fÃ«mijÃ«n qÃ« pa folur i dÃ«shiron.

Miq: nga varka shihet bota

dhe nÃ« tÃ« njÃ« e vÃ«rtetÃ« qÃ« paraprin

e pafrikshme, njÃ« frymÃ«marrje e thellÃ«

nga derdhjet deri te burimet;

ShÃ«nmÃ«ria me sy tÃ« tejdukshÃ«m

zbret ngadalÃ« drejt tÃ« vdekshmÃ«ve,

mbledh rÃ¨nÃ« e jetÃ«s, dhimbjet

dÃ«shirat e fshehta prej vitesh mbi fytyrÃ«n e

lagÃ«sht.

Vajzat te dritarja e errÃ«t

me shikimin drejt maleve

nuk kanÃ« durim tÃ« presin tÃ« ardhmen.

NÃ«pÃ«r dhoma zÃ«ri amÃ«sor

pa origjinÃ«, pa thellÃ«si kryqÃ«zohet

me qetÃ«sinÃ« e tokÃ«s, Ã«shtÃ« i bukur

dhe duket se Ã§do gjÃ« ka lindur nga ai.

MADHÃ‹SHTIA E Ã‡ASTIT

Kur nga hije tÃ« skajshme ngulet

nÃ« tÃ« haptat vÃ«nde vera

vjedh kÃ«ngÃ«n e bagÃ«tive

dhe kujtesÃ«n e barinjve e kudo hesht

shkathtÃ«sia e fshehtÃ« e qÃ«nieve,

fÃ«mijÃ«t nÃ« bark pÃ«rforcojnÃ«

dÃ«shirÃ«n e pamposhtur tÃ« nÃ«nave

e pÃ«rkul degÃ«t e kodrave e fushave

tÃ« djegura tÃ« qenÃ«t progresiv i frutave.

Mbi tokÃ« ndodhin kudo

pa pÃ«rse, tÃ« pafshirshmet

vÃ«rtetÃ«sira, nÃ« atÃ« Ã§ast ku fundosin

lehtÃ«sisht peshÃ«n kurorat e pemÃ«ve

anijet pÃ«rkulen nÃ« njÃ« anÃ«

dhe ankthi i lundÃ«rtarÃ«ve nÃ« brigje tÃ« Ã§uditshme

tingulli i Ã§do zÃ«ri

humbet vetveten pa lindur, nÃ« det nÃ« erÃ«.

ASGJÃ‹ NGA Ã‡â€™KA NDODH DHE Sâ€™KA FYTYRÃ‹

AsgjÃ« nga Ã§â€™ka ndodh dhe sâ€™ka fytyrÃ«

e asgjÃ« qÃ« vetÃ«m rrokulliset, pa gjurmÃ«,

e kapshme vetÃ«m nga mÃ«shira

si ti mÃ« Ã«shtÃ« vdekja.

Era tÃ«rÃ« vrull lÃ«kundet me mÃ«rzi

mbi xhama, shtiret me paraqitje prej ekstaze

dhe njÃ« perÃ«ndim i bardhÃ« pllakos

nÃ« kryqÃ«zime kalldrÃ«mesh tÃ« nxehtÃ«.

Nga shiu tek tÃ« bardhat kohÃ«hapje

shfaqen nÃ« shikimin shumÃ«ngjyrÃ«sh

blloqe ajri nÃ« pÃ«rmasa festive.

TÃ« shfaqesh dhe tÃ« zhdukesh Ã«shtÃ« iluzion.

EshtÃ« kjo ora jote, ora e atyre mbretÃ«rve

sizmik me kolltuk lÃ«vizÃ«s,

tÃ« pandjeshÃ«m veÃ§ nga tÃ« ftohtÃ«t e vdekjes

qÃ« tÃ« lÃ«nÃ« nÃ« gjak papritur.

Banesa e tyre e improvizuar janÃ« xhamat

tentakuloze nÃ«pÃ«r serra, ku takohen

aty njihen me njÃ« tÃ« parÃ«.

E vÃ«rtetÃ« dhe gÃ«njeshtare, e kotÃ« tÃ« tÃ« kÃ«rkoj,

tÃ« tÃ« pÃ«rndjek matanÃ« kÃ«shtjellÃ«zÃ«s

ndaj piramidave qÃ« pasqyrojnÃ« nÃ« asfalt,

nÃ« zgÃ«qet ku dashuria nuk mund tÃ« arrijÃ«

dhe as harresa e vetveteve.

DUKE IU AFRUAR DYZET VJEÃ‡Ã‹VE

Mendimi mÃ« ndjek nÃ« kÃ«tÃ« periferi

tÃ« errÃ«t ku fryn erÃ« rrafshnalte

dhe zhytja e dallÃ«ndyshes pret fillin

e hollÃ« tÃ« maleve nÃ« horizont.

Pas pak bÃ«hen 40 vjet ankthe,

mugÃ«tire, tÃ« qeshura spontane, pÃ«rrenj tÃ« vrullshÃ«m

siÃ§ Ã«shtÃ« e vrullshme nÃ« mars era

qÃ« shpÃ«rndan dritÃ« dhe shi, gjÃ«rat e lÃ«na pas dore,

shkÃ«putja me duart e shtrira nga tÃ« dashurit,

nga viset e mia, zakonet e viteve

te shkatÃ«rruar papritur e qÃ« duhet akoma tâ€™i kuptoj.

Pema e dhimbjes tund degÃ«t â€¦

Ngrihen vitet mbi shpatulla

grupe â€“ grupe. Nuk ishte e kotÃ«, Ã«shtÃ« kjo vepra

qÃ« kryen secili e tÃ« gjithÃ« bashkÃ«

tÃ« gjallÃ« e tÃ« vdekur, tÃ« depÃ«rtosh botÃ«n

e errÃ«t pÃ«rgjatÃ« rrugÃ«sh tÃ« kthjellta e tunelesh

tÃ« dÃ«ndur me takime tÃ« shkurtÃ«r e humbje

o dashurie nÃ« dashuri o nÃ« njÃ« tÃ« vetÃ«m

nga babai te biri deri nÃ« tejdukje.

E kÃ«shtu vazhdoj tÃ« marr rrugÃ«n

drejt bashkgjallimit tÃ« pÃ«rjetshÃ«m

tÃ« gjithÃ§kaje nÃ« jetÃ« dhe vdekje,

tÃ« zhdukem nÃ« pluhur apo nÃ« zjarr

po qe se zjarri matanÃ« flakÃ«s zgjat akoma.

ZOGJ

Era Ã«shtÃ« zÃ« i ashpÃ«r qÃ« ndÃ«shkon

nÃ« turmÃ«n qÃ« ndonjÃ«herÃ« gjejmÃ« paqe

dhe folÃ© mbi kÃ«to degÃ« tÃ« thata.

Rreshtimi merr fluturimin e trishtuar,

mÃ«rgon nÃ« zemÃ«r tÃ« maleve, violetÃ«

e gÃ«rmuar nÃ« violetÃ« pambarim,

minierÃ« e pafund e hapÃ«sirÃ«s.

Fluturimi Ã«shtÃ« i ngadaltÃ«, Ã§an me vÃ«shtirÃ«si

nÃ« kaltÃ«rsinÃ« qÃ« hapet pas kaltÃ«rsisÃ«,

nÃ« kohÃ«n matanÃ« kohÃ«s; disa

dÃ«rgojnÃ« klithma tÃ« mprehta qÃ« rrÃ«zohen

e asnjÃ« anÃ« nuk i reflekton.

Na ngjajnÃ« impulset e majave

nÃ« orÃ«n â€“ qÃ« nuk mund as tÃ« mendohet

as tÃ« thuhet â€“ kur mbi petale tÃ« padukshme

rreth e qark njÃ« pranverÃ« e Ã§uditshme

lulÃ«zon nÃ«pÃ«r retÃ« e rralla qÃ« era

kullot nÃ« njÃ« qiell tÃ« lagÃ«sht a tÃ« djegur

dhe fati i ditÃ«s Ã«shtÃ« i shumÃ«llojtÃ«

breshÃ«ri, shiu, kthjellimi.

NÃ‹NÃ‹S SIME NGA SHTÃ‹PIA E SAJ

MÃ« mirÃ«pret shtÃ«pia jote e vjetÃ«r, gri,

i shtrirÃ« me kurriz nÃ« njÃ« shtrat tÃ« ngushtÃ«,

ndoshta i yti pÃ«r shumÃ« vjet. DÃ«gjoj,

numÃ«roj orÃ«t qÃ« rrjedhin ngadalÃ«

mÃ« ngadalÃ« pÃ«r retÃ« qÃ« Ã§ajnÃ« qiellin

nÃ« kÃ«to netÃ« gushti tokash koprace.

Dikush qÃ« kthehet vonÃ« nga fushat

shkÃ«mben njÃ« pÃ«rshÃ«ndetje tÃ« lodhur me tÃ« njÃ«jtit,

i ngjitet rrÃ«pirÃ«s, rrugicÃ«s, zhduket

pas portÃ«s sÃ« haurit. Zagushia

e shirokut rÃ«ndon shplodhjet,

vÃ« nÃ« ankth tÃ« sÃ«murÃ«t e tÃ« burgosurit.

Nuk flÃ«, ndjek hapin e somnambulit

qoftÃ« i mangÃ«t apo djaloshar

tek zhurmon mbi gurÃ« e zeje;

shkÃ«putem e me ngarkesÃ«n time tÃ« pÃ«rulur

zbres, zbres mÃ« shumÃ« se Ã§â€™Ã«shtÃ«

e thellÃ« nÃ« kÃ«tÃ« kohÃ«, tek kÃ«ta njerÃ«z.

KJO LUMTURI

Kjo lumturi e premtuar a e dhÃ«nÃ«

mÃ« Ã«shtÃ« dhimbje, dhimbje pa shkak

apo shkaku, nÃ« ekziston Ã«shtÃ« kjo rrÃ«nqethje

qÃ« trondit tÃ« tÃ«rÃ«n tek e vetmja

si lÃ«ngu i paqetÃ« nÃ« sferÃ«n

e qelqtÃ« kur interpreton fakiri.

E megjithatÃ« them: shpÃ«toi edhe sot.

Rrotull rrotull i hapin luftÃ« gjÃ«ra

apo pamje ku ulet e ngrihet

o nata o bora

teshat e kujtimit.

VARGJE TETORI

KÃ«tu ku duke jetuar prodhohet hije, fshehtÃ«si

pÃ«r ne, pÃ«r tÃ« tjerÃ« qÃ« po vijnÃ« dhe qÃ« tashmÃ«

po e hedh farÃ«n pas shpatullave, kÃ«tu

jo nÃ« vend tjetÃ«r duhet bÃ«rÃ« dritÃ«.

Shkoi, kanÃ« mbetur vetÃ«m gjurmÃ«t,

e moshÃ«s mendjemadhe dhe tÃ« lehtÃ«

kur pritet qÃ« tÃ« tjerÃ«,

kushdo qoftÃ«, tÃ« rrallojÃ« kÃ«to rÃ¨.

Ajo qÃ« do vijÃ«, do vijÃ« nga kjo penÃ«.

I ulur pranÃ« zjarrit tim tÃ« trishtÃ«, pres

deri sa tÃ« lindÃ« flaka ime e plotÃ« apo ngjalÃ«zimi

i kÃ«tij shartimi tÃ« lagur tÃ« kÃ«saj flake.

Ti qÃ« pret nga jashtÃ« shtÃ«pisÃ«,

nga drita shtÃ«piake e ditÃ«s?

Sot, sot qÃ« era

pÃ«rplaset, vrapon nÃ« gjallÃ«rinÃ« e maleve

dhe atij paralajmÃ«rimi prej vere e tÃ« ftohti

menÃ§uria e pleqve bÃ«n shkÃ«ndija nÃ«pÃ«r rrudha?

Ajo qÃ« do vijÃ«, do vijÃ« nga kjo penÃ«.

Fat tjetÃ«r nuk shpresoj, as

nÃ«n kÃ«tÃ« qiell tÃ« kÃ«tij muaji misterioz

ku ngjyra e rrushit pÃ«rhapet

dhe vjeshta na shtyn me forca tÃ« reja

deri nÃ« Cessati Spiriti apo Domine quo vadis

NÃ‹ BREG

Molet e shkretuar kapÃ«rcejnÃ« dallgÃ«t

edhe ujku i detit bÃ«het i errÃ«t.

Ã‡â€™bÃ«n? I hedh vaj kandilit,

mbaj gjallÃ« dhomÃ«n ku ndodhem

larg teje dhe tÃ« dashurve tÃ« tu.

Grupi i shpÃ«rndarÃ« mblidhet,

numÃ«rohen njerÃ«zit pas kÃ«tyre stuhive.

Ti ku je vallÃ«? Shpresoj nÃ« ndonjÃ« port â€¦

Roja i farit i hipÃ«n varkÃ«s,

vÃ«zhgon, kontrollon, shtyhet drejt thellÃ«sisÃ«.

Moti dhe deti bÃ«jnÃ« pushime tÃ« tilla.

GJYQTARI

"Kujton se jotja Ã«shtÃ« dashuri e vÃ«rtetÃ«?

Kontrollo thellÃ« tÃ« kaluarÃ«n tÃ«nde" insiston ai

duke hedhur nÃ« brendÃ«si

shikimin e tij prej plaku ndÃ«rmjet ironikut dhe tÃ« Ã§uditshmit.

Pret. NdÃ«rsa unÃ« shikoj larg

e tjetÃ«r nuk mÃ« vjen nÃ« mend

veÃ§ detit vaj poshtÃ« fluturimit tÃ« njÃ« pulÃ«bardhe

i grisur pakÃ«z nga shkÃ«mbinjtÃ« e ishullit,

ku njÃ« tokÃ« lakuriqe i bÃ«n hije vetes

me gungat e saj apo njÃ« tjetÃ«r e pÃ«rgatitur pÃ«r mbjellje

bÃ«n hije me plisat dhe me tÃ« paktÃ«t kÃ«rcenj.

"Po mund tÃ« kem bÃ«rÃ« shumÃ« mÃ«kate "

pÃ«rgjigjem nÃ« fund duke u mbÃ«shtetur te diÃ§ka,

qoftÃ« edhe te fajet e mia, nÃ« atÃ« dritÃ« prej kÃ«nete.

"TÃ« qash, tÃ« qash duhet pÃ«r dashurinÃ« tÃ«nde tÃ« keqkuptuar"

vazhdon zÃ«ri mÃ« njÃ« fÃ«rshÃ«llimÃ«

breshÃ«ri mbi atÃ« shkretÃ«tirÃ« duke i kaluar lart.

E dÃ«gjoj dhe as qÃ« e pyes veten

pse tÃ« jetÃ« ai dhe jo unÃ« matanÃ« kÃ«saj banke

me detyrÃ«n pÃ«r tÃ« gjykuar tÃ« kÃ«qijat e botÃ«s.

"Ka mundÃ«si" kundÃ«rshtoj ndÃ«rsa mendoj diÃ§ka tjetÃ«r,

ndÃ«rsa rruga ndriÃ§ohet copa - copa

e kÃ«tu nÃ« klub dita akoma e plotÃ«

reflektohet nÃ« bebÃ«zat e njÃ« vajze qÃ« heq pÃ«rparsen

pÃ«r orÃ«t e pushimit e njÃ« burrÃ« qÃ« i merr turnin

vesh njÃ« futÃ« tÃ« bardhÃ« e vjen

drejt nesh me dy gota plot,

tÃ« freskÃ«ta, per tâ€™i vÃ«nÃ« njÃ« andej njÃ« kÃ«tej mbi tavolinÃ«n tonÃ«.

PO KU

â€œNuk Ã«shtÃ« mÃ« kÃ«tu â€ nguc njÃ« zÃ« papritur

â€œzemra e qytetit tÃ«nd â€ dhe humbet

nÃ« labirintin gati tÃ« errÃ«t

po tÃ« mos ishte pÃ«r njÃ« dritÃ«

shindjellÃ«se pranvere nÃ« bar

e dukshme mbi Ã§atitÃ« e larta.

UnÃ« nuk di tÃ« pÃ«rgjigjem dhe vÃ«shtroj

bletÃ«t e kÃ«tij kopshti antik,

argjendarÃ«t e Ã«ngjÃ«jve, mobilieve,

metalpunueset dhe ebanistÃ«t

qÃ« mbyllin njÃ« nga njÃ« qepenat e vjetÃ«r

e shpÃ«rndahen pak tÃ« kÃ«naqur e pak tÃ« trembur nÃ«pÃ«r

rrugicat rrotull.

â€œNuk Ã«shtÃ« mÃ« kÃ«tu, po ku?â€ pyes veten

ndÃ«rsa e rastÃ«sishmja dhe e nevojshmja

gÃ«njejnÃ« syrin e mÃ«ndjes

mendoj veten shokÃ«t e mi, mbetjen

e diskutimeve me ata shpirtra tÃ« palumtur

tÃ« njÃ« jete qÃ« kombinonte pak, ne tÃ« humburit

e mizÃ«rive tÃ« mendimeve tÃ« tyre nÃ« kÃ«rkim tÃ« njÃ« poli.

Dikush tÃ«rhiqet, dikush reziston me besÃ«n e tij tÃ«

shtrÃ«nguar fort.

JETÃ‹ BESNIKE E JETES

Qyteti tÃ« dielÃ«n

vonÃ«

kur Ã«shtÃ« qetÃ«si

por njÃ« radio ankohet

nga lartÃ«sitÃ« e saj te verbÃ«ta

nga thellÃ«sitÃ« e saj tÃ« brendshme

dhe pÃ«r kÃ« po shkon drejt tÃ« Ã§arÃ«s sÃ« njÃ« rruge

tÃ« prerÃ« keq nÃ« mes tÃ« shkÃ«mbinjve

dhe qÃ« arrin Ã«mbÃ«l deri te vuajtja njerÃ«zore

e fshehur nÃ« puceta dhe nÃ« katet gjysÃ«mpÃ«rdhesÃ«,

armÃ«pushim po, e megjithatÃ«

dikush, me ballin mbi asfalt, vdes

nÃ« mes tÃ« pak njerÃ«zve tÃ« Ã§uditur

qÃ« ndalen dhe rrethojnÃ« tÃ« dÃ«mtuarin

dhe ne ndodhemi kÃ«tu o se Ã«shtÃ« e shkruar ose pÃ«r

rastÃ«si bashkÃ«

ti dhe unÃ«, mikja ime e njohur sâ€™ka pak

nÃ« kÃ«tÃ« sferÃ« tÃ« luajtur mendsh

poshtÃ« shpatÃ«s me dy tehe

tÃ« gjykimit apo tÃ« faljes,

jetÃ« besnike e jetÃ«s

gjithÃ§ka qÃ« po rritet mÃ« pas

ku po shkon, pyes veten

zbret apo ngjitet duke u hedhur drejt zanafillÃ«s â€¦

edhe pse s'ka rÃ«ndÃ«si, edhe pse Ã«shtÃ« jeta jonÃ« dhe mjaft.

***

NÃ« Ã§â€™faqe tÃ« historisÃ«, nÃ« Ã§â€™pafundÃ«si tÃ« vuajtjes

pyes veten ashpÃ«rsisht, pyes

pÃ«r atÃ« tÃ« tijÃ«n â€œedhe pak

dhe do mÃ« shikoni prap â€œe thÃ«nÃ« epike, e thÃ«nÃ« tmerrÃ«sisht

e ai ndoshta Ã«shtÃ« atje, i palÃ«vizur nÃ« nyjen e kohrave,

atje me ushtrinÃ« e tij tÃ« tÃ« varfÃ«rve

i ngujuar nÃ« arroganten fushÃ«

nÃ«n uniforma tÃ« ndryshme: njÃ« Ã«shtÃ« e pallogaritshme

si numri i qelizave. I qelizave dhe i dallÃ«ndysheve.

***

Lumi i ndalur nÃ«n lÃ«kurÃ«n e tij tÃ« shndritshme

i tkurrur kundÃ«r erÃ«s, njÃ« e fundit

kokÃ«fortÃ«si e lumit pak para hidhÃ«rimeve

ja si mÃ« lÃ« heshtja jote

nÃ« brendÃ«sinÃ« e vazhdueshme tÃ« atij kujtimi

tÃ« njÃ« pushimi tÃ« kohrave tÃ« shkuara, e nÃ« tÃ«

shndrin qyteti i shkatÃ«rruar nÃ«n ujÃ«,

digjet nga lumturia mendja, gati munden

njÃ« Ã§ast, vetÃ«m njÃ«

ndodhi dhe jondodhi tÃ« shkrihen nÃ« njÃ«ra tjetrÃ«n,

deri sa solemnisht tÃ« mos ketÃ« veÃ§,

kÃ«tÃ« zjarr, kÃ«tÃ« ujÃ«, kÃ«ta elementÃ«.

Proletari Forum & Italia Forum

Trokitje ne poezine italiane

Trokitje ne poezine italiane

Re: Trokitje ne poezine italiane

Re: Trokitje ne poezine italiane

Re: Trokitje ne poezine italiane

Who is online