ALEKSANDËR SOLLZHJENICINI DHE KOSOVA

[Laert]

Aleksandr Isajeviç Sollzhjenicin - rusishte (Алекса́ндр Иса́евич Солжени́цын, lindi me 11 dhjetor te 1918 ne Kisllovodskje (Kaukaz) dhe vdiq me 3 gushte te 2008 në Moske. Ai ishte nje shkrimtar rusë, poet dhe publiçiste, ku mbahet si nje nga romancieret me te medhenje ruse te shek. XX-te. Ai mori çmimin Nobel ne letersi ne vitin 1970.
Ne Luften e Dyte Boterore Sollzhjenicini ishte oficer i Ushtrise Kuqe, dhe per nje leter kritike ndaj Stalinit beri qe te dergohet ne kampe perqendrimi ne (Gulag ne rusishte "Gllavnoje Upravlljenije Llagerej" qe do te thote ne shqipe – Administrata Qendrore e Kampeve te Punes dhe te burgosurve). Ne shume libra si ’’Nje ditë ne jeten e Ivan Denisoviçit’’ dhe ’’Ne rrethin e pare ’’, ku pershkroi eksperiencën personale të tijin per kohen ku jetoi.
Kur Sollzhjenicini ishte bere shkrimtar i famshëm, u përpoqë të transmetonte nje mesazh: detyra e rendesishme e shkrimtarit eshte – te jete ndergjegja dhe realiteti i kombit.te shoqerise . marredheniet me autoritet e larta te shtetit ish sovjetik ishin acaruar dhe pas 1974 u debua prej ish Bashkimit Sovjetik., ku jetoi ne azil neper bote. Perpara se te vendosej ne nje vend banimi shetiti ne shume vende ku nemes atyre ishte Danimarka, Norvegjia qe kishte deshire te anonte dhe u vendose te miku i tij shkrimtari i madh gjerman Hajnrih Bel ne ish Gjermanine Perendimore dhe me von ene Zvicër, ku hde perfundimishte zuri vend ne Vermont te SHBA. Ne azil Sollzhjenicini kritikoi rregjimin ish sovjetik duke protestuar, por nuk mbeti pa kritikuar edhe regjimet perendimore duke bere qe te zbehej popullariteti i tij ne Perendim. Pas 4 vjeteve te shperberjes se ish Bashkimit Sovjetik kthehet ne Rusi tashme si nje nacionaliste ruse dhe menjehere i brengosur kritikoi rende qeverine per renien drastike te ekonomise dhe te moralit, qe ne shkembim te vlerave perendimore aplikoi liberalizmin.



Ai nuk kritikoi vetem perendimin per arsyen e pershkallezimit materialiste, njekohesishte edhe ndaj hartes gjeo-politike kunder Refuzimit te Rusise per mosbombardimit te Serbise prej NATO-s gjate Gjenocidit serbe kunder Kosoves ne marsin e 1999.
Ne 2006 fajesoi NATO-n ne izolimin e Rusise dhe per kete kontribute mori cmime shteterore.

Ne prage te vdekjes

Ne gjendje te rende shendetsore mori ai çmimin ne shtepine e tij prej ish presidentit Vladimir Putin si ish agjente oficer i KGB-es qe e ka perndjeke tmerrshem ne periudhen staliniste Sollzhjenicinin. Me 3 gushte te 2008 vdiq Aleksandri dhe presidenti Dmitrij Medvedev i dergoi ngushellimet familjes se Sollzhjenicinit.

Bibliografi

- Nje dite ne jeten e Ivan Denisoviç ne 1963
- Reparti i kancerit
- Per shkake te çeshtjes dhe te tjera novela
- Ne rrethin e pare te ferrit
- Tmerri i GULAGut 1974
- Viçi dhe e vetja
- Gushti 1914

E pregatiti Bep Martin Pjetri
dt.12 korrik 2009