Artistja shqiptare Nexhmije Pagarusha lindi më 7 maj 1933 në fshatin Pagarushë të Malishevës në Kosovë.
Kur flitet për të, përdoren në një frymë shumë epitete si: Bilbili i Kosovës, Mbretëresha e Këngës Shqipe, Primadona e Melosit Popullor, Ema Sumak Shqiptare, Madam Butterfly, Fyti i Kristalte, etj. Mori shumë çmime, ndër të tjera "Këngëtare e Shekullit". Veprimtaria e saj muzikore 40-vjeçare është aq e gjerë, sa që është vështirë të thuhet se cilit zhanër i takon. Është e njohur për interpretimet e saj të shkëlqyera në muzikën popullore dhe opera . Nexhmije Pagarusha ishte edhe aktore e suksesshme, si në film ashtu edhe në teatër. Në Beograd vijoi shkollën e muzikës për solo kanto, të cilën ajo e la në vitin e tretë dhe nuk e vazhdoi më. Po ashtu në Beograd kishte paraqitjen e parë muzikore në skenë. Në vitin 1948 është pranuar soliste në Radio Prishtinë. Bashkëpunoi edhe me këngëtarët nga Shqipëria dhe u paraqit edhe në Shqipëri me ansamblin "Shota" me rastin e një turneu. "Baresha" është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj. Kjo këngë u kompozua nga bashkëshorti i saj Rexhep Mulliqi, me tekstin e poetit Rifat Kukaj.
Nexhmije Pagarusha interpretoi në një koncert të muzikës klasike veprat e përkthyera shqip të Bethovenit, Puçinit, Verdit, etj. Ky koncert ka qenë i pari i këtij lloji.Fatkeqësisht, asnjërit nga organizatorët teknikë nuk iu kishte kujtuar që të regjistronte këtë koncert! Për fat të keq, nuk janë evidentuar as të gjitha koncertet dhe repertori i këngëve të kënduara nga ajo, ngaqë, siç ka thënë ajo një herë, për të vetëm muzika ishte me rëndësi; ajo dhe muzika ishin një. Mendohet se ajo ka interpretuar mbi 150 këngë.
Ajo ishte pjesëmarrëse e koncerteve në Kosovë, Shqipëri, Bullgari, Izrael, etj. Karrierën muzikore e përfundoi në vitin 1984, pas një koncerti në Sarajevë. Pas 16 vjetësh larg skenës, ajo u paraqit në vitin 2000 me këngën "Për ty" në një emision të udhëhequr nga Ardit Gjebrea, i cili e bindi të bëjë këtë. Ishte në jurinë e festivalit "Kënga Magjike 2005".
Aktualisht është këshilltare e lartë për muzikë në Radio Kosovë dhe në Radio Blue Sky. Krijimtaria Disa nga këngët e saj: * "Baresha" * "Ani mori nuse" * "Mora testin" * "Kur më shkon si zog n'hava" * "Kur më del në derë" * "Ke selvitë" * "Ç'u ngrit lulja në mëngjes" * "Çil njat zemër plot kujtime" * "Dallëndyshe" * "Një lule" * "Zambaku i Prizrenit" Interpretoi në filmat dhe shfaqjet teatrore: * "Dasma e përgjakur", (1967) * "Jugovizioni" (1973) * "Gëzuar viti i ri" (1976) * "E kafshoja terrin" (1977) * "I ikuri". (1980) * "Tre vetë kapërcejnë malin" (1981) * "Lepuri me pesë këmbë" * "Fluturimi i Micakut" * "Daullet e të çmendurve", * "Rexha i nënës në grazhd të kalit" * "Vrasësit bëjnë dasmë natën" (1997)