Me 3 tetor 1990 u vulos zyrtarisht ribashkimi i Gjermanise. Ai u parapri nga protestat paqesore ne RDGj ne nentorin e 1989. Bashkimi u mundesua prej Perestrojkes se ish-presidentit sovjetik Mihael Gorbacov. "Mister Gorbatschov, tear down this wall".
"Mr. Gorbacov rrezojeni kete mur"! Ishte kjo nje deshire fisnike qe shprehu presidenti amerikan Ronald Regan gjate vizites ne Berlin qershorin e vitit 1987. Ai i beri thirrje presidentit sovjetik Gorbacov qe ta rrezonte murin, qe ndante Gjermanine ne dy pjese. Asokohe vetem 3 per qind e shtetasve gjermano-perendimore e konsideronin te mundshme se do ta perjetonin personalisht ribashkimin e Gjermanise. Por historia nuk u dha te drejte atyre, ashtu si edhe ketij udheheqesi: "Muri do te ekzistoje edhe pas 50 vjetesh edhe pas njeqind vjetesh, nese nuk evitohen shkaqet per ekzistencen e tij." Kjo profeci e Erih Honekerit (Erich Honecker), kryetarit te partise se bashkuar socialiste SED ne janar te vitit 1989, vetem pak muaj me vone rezultoi e gabuar.

Ne nentor anetari i byrose politike Erih Shabovski (Erich Schabowski) shpalli hapjen e kufijve te RDGj-se e kesisoj edhe rrezimin e murit. Ky ishte nje interpretim i gabuar i nje situate te turbullt te vendimmarrjes ne parti, sic u konstatua me vone, por qe pati pasoja te renda per socialistet ne pushtet ne RDGj.

Popullsia e RDGj kishte marre nderkaq rrugen drejt Perendimit. Dhjetera mijera njerez pas hapjes se kufirit nisen udhetimin per te zbuluar Gjermanine "tjeter", sic quhej ne zhargonin e partise socialiste Republika Federale e Gjermanise. Nderkohe qe shpresa e disa mbrojtesve te te drejtave qytetare, qe te ruhej shteti me vete i RDGJ-se ne nje sistem demokratik por me orientim socialist u deshmua si iluzion.

Ne zgjedhjet e para te lira per kuvendin popullor ne RDGJ fitoi aleanca per Gjermanine nen udheheqjen e kristian-demokrateve, kryetari i se ciles ne Gjermanine Perendimore kish fokusuar ribashkimin duke u angazhuar per te fituar besimin per nje Gjermani te bashkuar tek fuqite fituese te Luftes se Dyte Boterore (SHBA, Franca, Britania e Madhe dhe Bashkimi Sovjetik): "Ne gjermanet kemi mesuar prej historise. Ne jemi nje popull qe e duam paqen dhe lirine. Ne kurre nuk do t´ia dorezojme demokracine tone armiqve te paqes dhe te lirise. Per ne jane te pandashme dashuria per atdheun, dashuria per lirine dhe fryma e fqinjesise se mire", - deklaronte Helmut Kohl.



Marreveshjet 2+4

Ne marreveshjet e ashtuquajtura dy plus kater u percaktuan bazat per bashkimin gjerman mes qeverive te Republikes Federale te Gjermanise dhe asaj te RDGj-se. Ne fund u rivendos sovraniteti i Gjermanise i kufizuar qysh pas Luftes se Dyte Boterore. Nder ata qe pergezuan me 3 tetor 1990 ishte edhe presidenti i ShBA Bush: "Une pergezoj kancelarin Kohl si dhe te gjithe gjermanet ne Lindje e ne Perendim dhe ne Berlinin te ndare prej kaq kohesh, qe ia dolen te mbajne gjithmone te gjalle endrren e tyre per vetevendosje kombetare." Qysh prej asaj dite kane kaluar 19 vjet. Per ndertimin ne Lindje qysh prej ribashkimit jane investuar rreth 250 miliarde euro. Per paktin e solidaritetit deri ne vitin 2019 duhet te derdhen edhe 150 miliarde te tjera.
E Diele, 04 Tetor 2009

Gjermanët ribashkohen - Festa në Berlin më 03.10.1990
Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Gjermanët ribashkohen - Festa në Berlin më 03.10.1990
Kanë kaluar gati dy dekada që pas ribashkimit të Gjermanisë. Ndihma miliardëshe për rindërtimin janë investuar e megjithatë pjesa lindore e Gjermanisë ende nuk qëndron mbi këmbët e veta.


Në bazë të raportit të fundit publikuar mbi stadin e procesit të unifikimit të stardantit të jetesës mes landeve lindore dhe atyre perëndimore në Gjermani rezulton, se njerëzit në Lindje ende vazhdojnë ta ndjejnë veten si qytetarë të klasit të dytë.

Kemi arritur shumë por kemi ende shumë për t´u bërë

Deklarimi i ministrit të komunikacionit i ngarkuar edhe për rindërtimin e Lindjes, Volfgang Tifenze, i cili prezantoi së fundi raportin mbi nivelin në Lindje, tingëlloi kontradiktor: "Vlen motoja: kemi arritur shumë, por është ende shumë për t´u bërë. Ndonëse është arritur shumë ne kemi një sërë sfidash për të përballuar."

Festa e bashkimit, 2 tetor 1990Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Festa e bashkimit, 2 tetor 1990

Ky deklarim bëhet prej vitesh. Shteti vazhdon të transferojë çdo vit 30 miliardë euro nga Perëndimi në Lindje. Ky inxheksion financiar do të jetë i nevojshëm edhe për dhjetë vjet të tjera në Lindje, mendon profesori në fushën e ekonomisë Hartvig Blum: "Ekzison një shans, që në dhjetë vjet procesi të përfundojë. Ne kemi konstatuar një riindustrailizim mjaft interesant në Lindje të Gjermanisë këto dhjetë vitet e fundit dhe kemi mundur të zhvillojmë industrinë."

Optimizëm për të ardhmen

Blum drejton institutin për studime ekonomike në Halle, që merret me zhvillimet ekonomike në Lindje të Gjermanisë. Ai është optimist për të ardhmen: Në Lindje thotë ai industria zhvillohet më shpejt se në perëndim. Në rajonet lindore janë vendosur sipërmarrje të sukseshme në nivel ndërkombëtar në fushën e teknologjive të energjisë dhe të mjedisit, madje disa rajone në Lindje kanë arritur qysh sot nivelin e perëndimit.

Perëndimi ha lindjenBildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Perëndimi ha lindjen

Por pavarësisht nga zhvillimi i disa qendrave ekonomike këto rajone janë prekur nga zhvendosja e popullsisë. Të rinjtë largohen, rajone të tëra po shpopullohen dhe infrastruktura po ndryshon konform këtij zhvillimi. Pasojat janë shtëpi të mbetura bosh, shkolla të mbyllura, ndërkohë që ndërtohen azile të moshuarish. Për shkak se mjekët mungojnë janë infermieret ato që marrin përsipër vizitat tek pacientët nëpër shtëpi.

Zhvendosja e popullsisë dhe papunësia

Një tjetër problem në këto rajone është papunësia, ndonëse ka pasur rënie të numrit të të papapunëve, kuota aktuale vazhdon të jetë 13%. Shumë vende pune paguhen keq, ndaj pagat duhet të mbështeteten me subvencione nga shteti. Gjermania në Lindje po shndërrohen në një zonë të pagave të ulëta, kritikon partia e majtë. Pikërisht mbi 3 tetorin deputetja e partisë së majtë Gesine Lötzsch paraqiti nëj studim mbi "jetën në landet e reja të federatës".

"Gati 20 vjet pas hapjes së murit Lindja dhe perëndimi ende nuk janë bashkuar. Ne kemi dallime të mëdha sociale, në Lindje janë kryesisht gratë të prekura nga kushte të vështira pune, prej së cilës ato nuk mund të financojnë as jetesën. Kjo bën që struktura sociale në Lindje të Gjermanisë të përkeqësohet gjithnjë e më shumë dhe që gratë aktive në profesion largohen nga Lindja."

Lindja rajon krize për zhvillimet demografike

Pasoja është, që në Lindja e Gjermanisë konsiderohet si rajoni i krizës në Evropë sa u përket zhvillimeve demografike. Pavarësisht një rritjeje të vogël që ka në kutën e lindjeve, në raport me numrin e popullsisë në këto rajone, kuota e lindjeve është më e ulëta në Evropë. Ajo çfarë pret Lindja nga qeveria në të ardhmen është çka ka premtuar edhe kancelarja: më shumë vende pune, paga dhe pensione të barabata me Perëndimin.

Gjermania | 02.10.2008
Bernd Gresler (DW Berlin)

- Bashkimi i Gjermanisë - fundi i konfrontimeve Lindje-Perëndim -

Pas përmbysjes së Gjermanisë naziste dhe përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, Gjermania për një periudhë u bë komb pa shtet. Administrimi i Gjermanisë nga katër fuqitë pushtuese- Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania e Madhe, Franca dhe Bashkimi Sovjetik- zgjati diçka më shumë se një vjet. Më 1949, në zonat perëndimore u krijua Republika Federale e Gjermanisë dhe në zonat e kontrolluara nga sovjetikët u krijua Republika Demokratike e Gjermanisë. Më vonë në skenën ndërkombëtare u njohën dy shtete të ndryshme gjermane dhe një komb gjerman.

Aspirata e ligjshme për ribashkim të gjermanëve u afishua edhe përmes Kushtetutës së Republikës Federale të Gjermanisë. Hartuesit e kësaj kushtetute në preambulë bashkëngjitën edhe detyrimin për ribashkimin e popullit gjerman.

Kundërthëniet midis aleatëve të Luftës së Dytë Botërore, para së gjithash, hendeku midis amerikanëve dhe sovjetikëve në Konferencën e Potsdamit (korrik-gusht 1945) kontribuuan në lindjen e Luftës së Ftohtë, e cila pesë dekada më vonë do të përfundonte krejt papritur ose thënë ndryshe, kur Perëndimi po përgatitej për t´i bërë ballë një periudhe të re konflikti të zgjatur.

Kahe të pakthyeshme

Gjermanët nga të dy anët e kufirit nuk hoqën dorë nga ëndrra e tyre për ribashkim në një shtet, edhe pse kjo dukej thjesht një ëndërr në kohën e ashpërsimit të Luftës së Ftohtë, e cila kulmoi me ngritjen e Murit të Berlinit në vitin 1961, që për tridhjetë vjet u bë sinonim i ndarjes së kombit gjerman, por njëkohësisht u bë edhe simbol i dështimit të politikës sovjetike për Berlinin dhe sovjetizimin e Gjermanisë Lindore. Megjithatë Henry Kissinger me të drejtë thotë se kriza e Berlinit shënoi një kthesë në Luftën e Ftohtë, ndonëse ajo nuk u perceptua si e tillë në atë kohë. Nuk pati sfida më për Berlinin, derisa Muri i Berlinit u rrëzua më 1989, duke shpënë në bashkimin e Gjermanisë.

Ndryshimi në Gjermaninë Lindore erdhi më i papritur sesa në vendet tjera të Evropës Lindore; vendimi u mor në rrugë e jo në shtabet e partisë apo në sallat e konferencave. Gjatë korrikut dhe gushtit të vitit 1989, me mijëra gjermanolindorë vërshruanë në ambasadat e Gjermanisë Perëndimore në Budapest, Pragë dhe Varshavë duke kërkuan strehim politik. Pas një ngurrimi fillestar, në shtator hungarezët dhe më pas çekët dhe polakët ranë dakord t´i lejonin ata të shkonin në Perëndim. Gjatë muajve të fundvitit 1989 dhe fillimvitit 1990 vala e gjermanolindorëve që largoheshin për në Perëndim vazhdoi me ritme edhe më të mëdha edhe pse diktatori stalinist Erich Honeker kishte dhënë dorëheqje. Qyteti i Lajpcigut u kthye në skenën kryesore të demonstrimit të protestës kundër regjimit komunist. Pika e kthesës arriti më 6 dhe 7 tetor, kur në mbarë RDGJ ishin planifikuar të bëheshin festime të mëdha me rastin e dyzetvjetorit të themelimit të regjimit komunist. Festimet filluan me parada të zakonshme, por në mbrëmje u njoftua se në mbarë Gjermaninë Lindore kishin filluar demonstratat antiqeveritare, në të cilat kërkohej reformimi i sistemit politik, zgjedhjet e lira, liria e fjalës, liria e lëvizjes dhe kërkesa të tjera politike.

Katër javë më pas, Muri i Berlinit ra, sepse gjermano-lindorët dëshironin të braktisnin RDGJ. Që nga mbrëmja e 9 nëntorit dhe në vazhdim, me miliona gjermano-lindorë vërshuan në Berlinin Perëndimor dhe Gjermaninë Perëndimore.

Ndodhi ajo që pak kush e kishte pritur dhe planifikuar: rënia e Murit të Berlinit, i cili për afro 30 vjet me radhë kishte ndarë më dysh qytetin e Berlinit dhe kombin gjerman, përkatësisht Gjermaninë Perëndimore(kapitaliste) dhe Gjermaninë Lindore (komuniste ). Më 9 nëntor 1989, Gynter Schabovski, udhëheqës i lartë i Byrosë Politike të FDGJ-së, njoftoi zyrtarisht (në një konferencë shtypi) se tani është i mundshëm udhëtimi i qytetarëve të Gjermanisë Lindore në Perëndim dhe, natyrisht, në Gjermaninë Federale. Televizioni bënte transmetim direkt nga konferenca e shtypit dhe njerëzit para ekraneve nuk u besonin në fillim syve dhe veshëve të tyre.

Mirëpo, tani ngjarjet kishin marrë kahe të pakthyeshme: njerëzit ishin ngjitur mbi platon e betonit të Murit të Berlinit dhe thërrisnin "Ne jemi një popull ! ", " Hiqeni murin !", ndërkaq rojat kufitare, ushtarët dhe pjesëtarët e shërbimit informativ vështronin si në ankth, pa ditur se si të veprohej. Shteti I Gjermanisë Lindore po i numëronte orët e tija të fundit.

Slogan i ri u bë “unitet gjerman”. Kërkesat për bashkim gjerman gëzonte më pak popullaritet mes fqinjëve të Gjermanisë, veçanërisht të atyre lindorë. Aleatët perëndimorë të Gjermanisë, pas disa ngurrimesh fillestare, e pranuan këtë si një gjë të pashmangshme.

Bashkimi i Gjermanisë-fundi i Luftës së Ftohtë

Këto zhvillime të shpejta dhe dramatike duken si një ëndërr, por që në realitet ato ndryshuan zhvillimet e ardhshme në arenën ndërkombëtare dhe i dhanë fund Luftës së Ftohtë dhe konfrontimit Lindje- Perëndim. Rënia e murit të Berlinit hapi perspektiva për një kalim në një etapë paqësore të historisë botërore. Për këtë arsye, 9 nëntorin e vitit 1989 nuk e festojnë vetëm gjermanët, por të gjithë evropianët dhe njerëzit në botë. Me nënshkrimin në Moskë të Marrëveshjes “Dy-plus-katër” nga gjashtë ministra të jashtëm (dy ministrat e jashtëm të shteteve gjermane dhe ministrat e jashtëm të katër fuqive fituese të Luftës së Dytë Botërore) dhanë pëlqimin për bashkimin e Gjermanisë, që më pas u fuqizua edhe përmes ratifikimit të marrëveshjes për bashkim me 3 tetor nga ana e Bundestagu-t (Bon) dhe Kuvendit popullor (Berlini Lindor), kjo e fundi u shpërbë me 2 tetor, ndërsa me 3 tetor RDGJ iu bashkua edhe formalisht Republikës Federale të Gjermanisë. Kështu, Gjermanët në Lindje dhe në Perëndimit festuan bashkërisht 3 tetorin si Ditë të Bashkimin të Gjermanisë. Bashkimi i Gjermanisë u bë realitet përmes vendimeve demokratike dhe marrëveshjeve paqësore ndërkombëtare. Në ditët e bashkimit të Gjermanisë kancelari i atëhershëm gjerman Helmut Kohl, në një mesazh drejtuar të gjitha qeverive të botës, thoshte: “Vendi ynë me rifitimin e bashkimit do t´i shërbej paqes botërore dhe do të shpie përpara Bashkimin Evropian”.

Padyshim, rënia e Murit të Berlinit ishte një triumf i lirisë jo vetëm për gjermanët, por dhe për popujt tjerë të kontinentit, sepse nga ky moment filloi desovjetizimi i Evropës Lindore dhe triumfi i demokracisë, respektivisht ndërtimi i një rendi të ri demokratik në Evropën Lindore dhe Juglindore.

Me bashkimin e Gjermanisë u tejkalua edhe kjo ndarje e Evropës. Procesi i ribashkimit të dy shteteve gjermane, pas dy luftërave botërore, paraqet një nga ngjarjet më të rëndësishme të shekullit XX. Kjo ngjarje historike preku jo vetëm rrafshin nacional gjerman, por ajo influencoi në mënyrë vendimtare edhe në integrimet evropiane.

Veç kësaj, rënia e Murit të Berlinit dhe ribashkimi i Gjermanisë përshpejtoi përmbysjen e komunizmit në bllokun e shteteve të Lindjes si dhe në Shqipëri. Po ashtu, në mesin e shqiptarëve të Kosovës rriti shpresat për liri dhe demokraci, por zhvillimet e mëvonshme në Kosovë dhe në vise të tjera të ish-Jugosllavisë, federatës artificiale dhe të dominuar nga serbët – ndodhën luftërat më të përgjakshme që prej përfundimit të Luftës së Dytë Botërore. Por ndryshimet në rendin botëror pamundësuan jetësimin e ëndrrës së Milosheviqit krijimin e Serbisë së Madhe. Në këtë plan, një kontribut të jashtëzakonshëm dha edhe Gjermania e bashkuar, që krahas shpërbërjes së perandorisë sovjetike, ndikoi në ndryshimin e politikës evropiane. Tashmë Lufta e Ftohtë kishte mbaruar, ndërsa demokracitë kishin fituar.

Bashkimi krejt i papritur i dy shteteve gjermane më 1990, e rriti peshën dhe përgjegjësinë e Gjermanisë në Evropë dhe në botë. Në të njëjtën kohë, edhe një herë shpërthyen kontradiktat e vjetra në Evropën Lindore dhe Juglindore, të cilat ishin mbuluar nga Lufta e Ftohtë.
Sylë Ukshini