Të gjitha arsyet pse tradhtojmë
Arsyet pse tradhtojmë janë po aq të ndryshme sa dhe arsyet pse dashurojmë dhe pse duam ata që duam. Femrat dhe meshkujt mund të tradhtojnë për arsye të njëjta, por mund të tradhtojnë edhe për arsye shumë specifike, që i përkasin gjinisë së tyre.Si meshkujt edhe femrat mund të tradhtojnë sepse nuk provojnë më dashuri, ndjenjë, tërheqje mes tyre; për hakmarrje kundrejt partnerit (me partner do të nënkuptoj si femrat ashtu edhe meshkujt) që të ka poshtëruar apo që nuk të plotëson nevojat që ke; për të thyer monotoninë apo mërzinë e një marrëdhënieje rutinë; nga nevoja për t'u ndier joshës, tërheqës, i pëlqyer dhe i aftë seksualisht, nga mendimi se mund të gjesh ilaçin për të rregulluar mosfunksionimin e marrëdhënieve seksuale, nga humbja e kontrollit, nga dëshira për t'u shkëputur nga një marrëdhënie që nuk funksionon, etj.
Tradhtia ndodh edhe për arsye të tjera, si për të rifituar besimin përballë moshës, që po kalon dhe humbjes së mundësive, për pasojë të zhgënjimeve të vazhdueshme apo mungesa e paqes bashkëshortore apo edhe si pasojë e streseve në punë, kuriozitetit, dëshirës për “aventurë†etj.
Ka tradhti rastësore dhe thjesht mishtore (që zakonisht ndodhin nga humbja e kontrollit apo dëshira për të kaluar një gjendje jo të mirë psiko-emocionale), ka tradhti të zemrës, tradhti të vazhdueshme (me një person apo persona të ndryshëm) kronike apo akute etj.
Meshkujt tradhtojnë kryesisht për të rritur vetëvlerësimin e tyre dhe për t'i konfirmuar vetes virilitetin e tyre (të qenët maço), për t'u ndier më të gjallë e të fuqishëm apo për të shfryrë një agresivitet të thellë, të brendshëm, ndërsa femrat tradhtojnë kryesisht për të përmbushur nevojën për t'u dashur, për t'u ndier joshëse, të vlerësuara, për të marrë ngrohtësi, ëmbëlsi dhe për t'u ndier të lirshme dhe të shpenguara.
Kush tradhton dhe kush toleron më shumë?
Kultura jonë maskiliste (por edhe të tjera) për vite me radhë ka krijuar mite se meshkujt tradhtojnë sepse janë më impulsivë, janë biologjikisht më të predispozuar apo tradhtojnë vetëm për seks. Kurse, për femrat mendohet që tradhtojnë me ndërgjegje, të bindura për atë që po bëjnë dhe tradhtojnë me zemër.
Më tej, kur çifti martohet, udhëzimet e mëtejshme që u jepen femrave janë: “Tani që u martove, do ta durosh burrin me gjithë të këqijat që kaâ€, “Për hir të fëmijëve falja gabimet që mund të bëjë se burrë ështëâ€. Ndërsa udhëzimet kryesore për meshkujt vërtiten rreth: “Edhe tani mblidh mendjen: s'ka më lart e poshtëâ€.
Këto mite, në mënyrë të drejtpërdrejtë ose tërthorazi, përcjellin mesazhin se tradhtia e meshkujve është më e tolerueshme dhe më pak e dënueshme, pasi gjoja ka një natyrë thellësisht biologjike dhe mashkulli ka “nevoja fizike†më të forta se femra. Kohët e fundit këtyre miteve u janë shtuar edhe mendësi të tjera si: një mashkull që nuk tradhton, nuk është një mashkull i vërtetë; është normale që mashkulli edhe mund të tradhtojë se është mashkull, prandaj edhe mund t'i falet etj.
Duket se morali dhe normat e vetë shoqërisë sonë janë bërë më tolerante dhe e marrin të mirëqenë tradhtinë mashkullore, e cila “ndëshkohet moralisht†më pak se ajo femërorja (mashkulli që tradhton shihet si i zoti, i aftë etj., kurse femra quhet e përdalë). Por, e gjithë kjo është thjesht mendësi e një shoqërie maskiliste që e shfaq seksin si ekskluzivitet të mashkullit, sipas së cilit mashkulli gëzon çdo lloj lirie, ndërsa femra jo. Kjo bën që arsyeja kryesore pse është rritur numri i femrave që tradhtojnë, të jetë edhe hakmarrja. Por a është i shëndetshëm psikologjikisht ky qëndrim?
A mund të jetë tradhtia një arsye e vërtetë për divorc?
Vitet e fundit tradhtia konsiderohet si një ndër arsyet kryesore të divorcit. Megjithëse në shumë vende ajo zë edhe vendin e parë, në Shqipëri renditet e dyta pas divorcit për arsye të ndryshimeve në karakter dhe temperamentin e partnerëve. Por, gjithashtu, shumë prej nesh janë dëshmitarë apo kanë dëgjuar edhe raste që megjithëse partneri ka tradhtuar, çifti nuk është ndarë, por ka vazhduar të qëndrojë bashkë.
Si rrjedhim, nuk mund të japim një përgjigje të saktë dhe përfundimtare nëse tradhtia e çon apo jo çiftin në divorc. Sigurisht, do të ishte më mirë që tradhtia të mos ndodhte, në të kundërt, nëse çifti do ta vazhdojë apo jo marrëdhënien, varet nga një sërë faktorësh personalë, shoqërorë apo kulturorë.
Tradhtia përjetohet nga individi në një mënyrë shumë subjektive dhe unike që lidhet me personalitetin, të shkuarën dhe eksperiencat personale, vlerën që i jep marrëdhënies aktuale dhe sigurisht dashurinë që vazhdon të ndjejë apo jo për partnerin, por edhe nga shoqëria që rrethohet, mjedisi ku është rritur e jeton, profesioni, si dhe kultura që ka.
Çfarë ndodh me partnerin e tradhtuar?
Një shprehje franceze thotë: “Zot, të lutem bëj që gruaja të mos më tradhtojë, por edhe po më tradhtoi, bëj që të mos e marr vesh, por edhe po e mora vesh, bëj që të mos e besojâ€.
Tradhtia shkatërron vetëbesimin, vetëvlerësimin, besimin të partneri apo të tjerë, ëndrrat, shpresat, dëshirat, etj. Tradhtia shkakton krizë për identitetin personal dhe atë seksual. I tradhtuari vë në dyshim gjithçka, që ai/ajo ka menduar si të rëndësishme, joshëse apo tërheqëse te vetja. Tradhtia si pasojë e humbjes së vetëvlerësimit dhe vetëbesimit shkakton shok, zemërim, indiferencë apo dhimbje ekstreme, ankth, tërheqje emocionale dhe shoqërore, rënie të dëshirës seksuale, ndryshim të regjimit ditor, etj. Pra zhgënjimet emocionale mund të ndikojnë mbi shëndet duke krijuar stres, depresion apo rënie të përgjithshme të imunitetit, që e bën individin më të predispozuar ndaj sëmundjeve.
Meshkujt e përjetojnë tradhtinë si fyerje ndaj virilitetit apo egos së tyre mashkullore, ndërsa femrat përveç fyerjes, kryesisht e përjetojnë tradhtinë si humbje të sigurisë, dashurisë, vetëvlerësimit (qoftë fizik apo intelektual) apo edhe statusit social, personal.
Tradhtia e largon vëmendjen nga partneri dhe marrëdhënia aktuale. Kur tradhton, nuk mund të përkushtohesh njësoj në marrëdhënie si më parë. Tradhtia krijon një trekëndësh, që ushtron presion të trajtohet si i barasvlershëm. Tensioni bën që vëmendja, përkushtimi, kënaqësia që merret nga marrëdhënia nuk mund të jenë më njësoj. Humbja e vëmendjes sjell rënien e cilësisë së marrëdhënies, e cila sjell pakënaqësi. Kjo pakënaqësi interpretohet si mungesë dëshire për të qëndruar me partnerin dhe rrit justifikimin për ta tradhtuar. I gjithë ky skenar kthehet në një rreth vicioz, i cili është vështirë të ndërpritet nëse çifti nuk bën përpjekjet e duhura në kohën e duhur.
A mund të falet një tradhti?
Vështirë të jepet një përgjigje. Siç e përmenda më lart, përjetimi i tradhtisë është shumë personal e si i tillë, është i vetmi që përcakton të ardhmen e marrëdhënies. Secilit prej nesh i buron impulsivisht përgjigja nëse mund të falë apo jo tradhtinë, por pak nga ne e dinë se si do të reagojnë realisht nëse ajo ndodh vërtet. Shumë mund të mendojnë se nuk e falin kurrë, por mund të ndodhë e kundërta si dhe anasjelltas.
Megjithatë, të gjithë duhet të dimë që tradhtia kurrë nuk e forcon dashurinë dhe mbijetesën e marrëdhënies së një çifti. Tradhtia mund të falet, sepse dashuria për partnerin është shumë më e fortë sesa dëshira për ta braktisur atë; sepse janë fëmijët në mes; sepse nuk do të humbasësh sigurinë afektive, sociale dhe ekonomike që të jep marrëdhënia; sepse edhe ty të kanë falur dikur, por kurrë sepse harrohet apo sepse nuk të bën përshtypje dhe je indiferent ndaj saj.
Tradhtia shkakton gjithmonë një ridimensionim të marrëdhënies. Tradhtia dëmton integritetin personal, i cili sjell edhe dëmtimin e integritetit të marrëdhënies. Humbet besimi, qartësia, siguria, mbështetja, shtohen dyshimet etj., të cilat e ndryshojnë qëllimin primar të marrëdhënies dhe bëhen burim stresi, shqetësimi, ankthi, etj. Tradhtia tregon pamundësinë e individit për të krijuar një marrëdhënie të afërt me partnerin e zgjedhur - prandaj kërkohet zgjidhja diku tjetër. Tradhtia plotëson me shpejtësi boshllëqet momentale të marrëdhënies, por nuk i zgjidh problemet mes çiftit. Ajo zakonisht i shton ato.
Pse tradhtojmë!!!
Nëse partneri që tradhtohet vendos të rikthehet në marrëdhënie, duhet që përveç shqyrtimit të përgjegjësisë së partnerit, të shqyrtojë edhe përgjegjësitë e tij. Kur i tradhtuari bën sikur e fal, por realisht nuk e fal partnerin, apo kur ndërmerr herë rolin e viktimës, herë të superiorit, atëherë çifti do ta ketë të vështirë të vazhdojë marrëdhënien. Nëse, përkundrazi, çifti diskuton pasojat që tradhtia ka lënë mes tyre si dhe mënyrën se si mund t'i kalojnë ato, kjo mund t'i hapë rrugë një rifillimi të mbarë të marrëdhënies. Mbi të gjitha, ata duhet të përpiqen të japin dhe të rifitojnë besimin dhe sigurinë mes tyre dhe jo të keqtrajtojnë apo të mbajnë mëri njëri-tjetrin. Në raste të tilla fjalët mund të shkaktojnë lëndime të mëtejshme që mund të çojnë në ndarje përfundimtare. Ata duhet të përpiqen t'i shfaqin afeksion të vazhdueshëm dhe reciprok njëri-tjetrit, pasi vetëm kështu mund t'i kapërcejnë vështirësitë që sjell përballimi i situatës së re pas tradhtisë.
Megjithatë, duhet të kemi parasysh se edhe pas vendimit për të rifilluar marrëdhënien, partneri i tradhtuar mund ta ketë të vështirë të falë dhe çifti mund të bjerë në përsëritje të gabimeve të mëparshme, gjë që mund ta shkatërrojë përfundimisht marrëdhënien. Përballimi i situatës së re lidhet shumë jo vetëm me aftësitë e çiftit për të qenë pranë dhe ndihmuar njëri-tjetrin, por edhe me aftësitë individuale të secilit partner për të kuptuar, për të pranuar, për të falur dhe për të krijuar një marrëdhënie të re më të mirë se e mëparshmja.
30/08/2009
