Fidel Kastro – Revolucioni kuban

Print Friendly, PDF & Email

Lexuar 4512
REVOLUCIONI KUBAN
Revolucioni Kuban është një lëvizje revolucionare, të cilat filluan me rebelët të cilët kundërshtuan diktaturën e Fulgencio Batista. Sot është e lidhur edhe me periudhën historike pas fitores së tij më 1 janar 1959 nga forcat kryengritëse të ndryshme, duke përfshirë gjerësisht të dominuar nga ushtria rebele, krahut të armatosur të Lëvizjes se 26 korrik të udhëhequr nga Fidel Kastro. Mendimtar revolucionar ne shekullin e nëntëmbëdhjetë Tendencat reformiste dhe autonomiste si José de la Luz y Caballero dhe Felix Varela, mendimtarët më progresiv të shekullit të nëntëmbëdhjetë arriten në përfundimin se vetëm pavarësia e Kubës mund të pretendojnë për të miren e popullsisë së saj. Megjithë paralajmërimet nga autonomistet kuban (Rafael Montoro, Domingo del Monte) dhe si politikan dhe ushtarake spanjoll Sagasta Práxedes Mateo dhe Arsenio Martínez Campos ne dobine e statusit të autonomisë në Kubë, në mënyrë që të mos ta humbasë krejt prej qeverise se Kanovas qe ka kryer grabitje ne saj te politikes burokratike dhe te ekstremizmit te pashembullt për ishullin. Pas dhjetë viteve të luftës të pasuksesshme (1867-78), që mendohet se Kuba revolucionare mori në ne fund sistem filozofike, ideologjike dhe sociale me nje mendim shumë të thellë dhe shpirt organizimin e veprimit të José Martí i cili i kushtoi pothuajse në të gjitha jetën e tij për të synuar luftën për pavarësi. Marti ka krijuar Partine Revolucionare Kubane(cubane) (PRC) në Nju Jork. Pas konflikteve të shumta dhe përpjekjeve të dështuara, arriti më në fund për të filluar “Lufta e nevojshme” qe Marti e ka quajtur Lufta e Pavarësisë 1895-98. Në 1898, përpara se një pushtet gjithnjë e më baze spanjolle në disa qendra urbane, me luftë të drejtpërdrejtë për triumfin e rebelëve, Shtetet e Bashkuara, William McKinley si president ka urdhëruar te ndërhyje me forcat e armatosur në konflikt padyshim do të përshpejtojë humbjen totale te Spanjës në luftë. Marti, i cili kishte paralajmëruar kohë të rrezikut te imperialist te Shtetet e Bashkuara kundra Kubess dhe pjesën tjetër të Amerikës Latine qe kishte rënë në betejë më 19 maj 1895. Në 7 dhjetor te 1896 kishte rënë edhe gjeneral-lejtnant Antonio Maceo, një tjetër udhëheqës revolucionare dhe luftëtar.

Shefi i Përgjithshëm Máksimo Gómez, lider i padiskutueshëm ushtarake i Revolucionit të 1895 nuk ishte i autorizuar te perfillte apo te degjonte kushte të Dominikaneve nga ana e tij, per të vendosur drejtpërdrejtë fatin e Kubës dhe te ndalonte atë që po ndodhte para syve të tyre. Parathanie Kuba kishte problem politik si më parë, por jo aq te madh . Fulgencio Batista ishte presidenti demokratikisht i zgjedhur për herë të parë në Kubë, por presidenca e tij kishte qenë e mbushur me korrupsion dhe dhunë. Fulgencio përsëri ka fituar pushtet përmes një grushti shteti ushtarak në vitin 1952 të mbështetur nga SHBA. Në vitin 1953 Fidel Castro së bashku me 160 burra të tjerë shkuan në kazermat e Fulgencio Batista për ta shporrur atë nga diktatura, por nuk arriti dhe Fidel Castro u dënua me 20 vjet burg dhe lëvizja e tij u zhduk. Në 1954 Batista u riemëuai si guvernator dhe më vonë kreu një akt të pajtimit me Fidel Kastron për ngjarjet në kazermat. Fidel dhe u lëshua për të jetuar një kohë në Meksikë. Por në nëntor 1956 kishte një plan tjetër tërësisht revolucionare kunder anëtarëve te rinje amerikan dhe formoi ” Ushtrinë rebele.” Një nga komandantët e tij ishte një mjeku argjentinas, Ernesto “Che” Guevara, i cili e lidhi me Fidelin – vllai i Fidelit – Raul Kastro. Luftëtarëve guerilas gradualisht ju bënë të njohura, 2 njerëz të rinj me në krye Raúl Castro dhe Juan Almeida. Fideli ju lute dy luftetarve te medhenje: ’’ Kthehuni në Kubë, se keni mbështetje të mjaftueshme nga popullsi dhe filluan për të çuar përpara reformat politike, sociale dhe ekonomike. Si Fideli ishte shumë i famshme dhe shpejt u bë kryeministri i cili filloi një proces revolucionar. Në 1959 filloi veçanërisht në reformat e parë industriale dhe shtetëzim të bankave. Revolucion urban ka pasur edhe rëndësi të madhe që ajo filloi përmes fushatave të analfabetizmi te shkrim-leximit në masë dhe të kujdesit shëndetësor per te implementuar gjithë popullsinë. Pas kësaj fitore, ne politikat ekonomike alarmuan Shtetet e Bashkuara drejt ndermarrjes se nje veprimi armiqesor per të shkaterruar marrëdhëniet diplomatike me Kubën dhe me marrëdhëniet e hapur me Bashkimin Sovjetik. Spiunë amerikanë zbuluan në vitin 1962 pranine e raketave bërthamore në Kubë. Aty fillon atëherë kriza e raketave e SHBA dhe bllokon brigjet Kuban. Pas 13 ditësh është në prag të të luftës bërthamore, por SHBA vendos për të vazhduar një bllokadën totale të ishullit, një vit pas SHBA vënë një embargo tregtare në Kubë që vazhdon deri sot. Kastro bëhet armik i Amerikës dhe ka fituar një reputacion si ne bote, veçanërisht në vendet e Amerikës Latine. Në vitin 1976 miratoi një kushtetutë që dekretoi kontrollin e partisë komuniste kudo. Me kalimin e kohës ekonomisë kubane u bë e varur nga Bashkimi Sovjetik dhe vendet e tjera komuniste. Rënia e Murit të Berlinit ishte një goditje serioze për ekonominë kubane sepse të gjithë ndihmën financiare të marra nga vendet e tjera komuniste u zhduk gjatë natës. Historia e kontinentit te Amerikes latine Sfondi i përgjithshëm i lëvizjeve amerikan revolucionar latine prapa Revolucioni te tetorit në Rusi në vijim e cila krijoi parti të shumta socialiste dhe ideologji komuniste në të gjithë kontinentin. Në Argjentinë zhvillohen aktual socializmi “shpirtërore”, ideologët e të cilit theksoi psikologu social dhe sociolog José Ingenieros. Ne ngjarjet e mëparshme më i fuqishmi ishte i Revolucioni Kuban dhe që quhet Dhjetë vjetet e pranverës (1944-1954) nga Guatemala dhe qeveria e Perón në Argjentinë. Në 1944, një lëvizje studentore i përshtatur në lëvizjen e gjerë të reformës së universitetit në Amerikën Latine përmbysen diktatorin Ubico dhe vendosi një sistem demokratik për herë të parë në historinë e guatemales dhe u zgjodh president Juan José Arévalo. Arévalo, ishte një mësues i arsimuar në Argjentinë që respektohej si një ideologe dhe ai e quajti “socializmi shpirtërore” nisur një sërë reformash politike dhe sociale. Pasardhësi i tij (i zgjedhur ne vitin 1951), koloneli Jacobo Arbenz thelloi metej masa organizuese ne ekonomi e kudo dhe në 1952 filloi një reformë të madhe tokësore, e cila seriozisht ka prekur interesat e Kompanive te Bashkuara frutash, e cila kishte lidhje të forta me administratën e presidentit amerikan Ajzenahuer. Duke pretenduar se ai ishte një qeveri komuniste, atëherë Shtetet e Bashkuara filloi operacionet për të destabilizuar qeverinë e Arbenz, duke kulminuar në një grusht shteti të udhëhequr nga Kolonel Karlos Kastilo Armas de. Ai gjithashtu kishte një ndikim të madh mbi qeverinë e Amerikës Latine populiste e të menduarit të Juan Domingo Perón në Argjentinë, ku u rrëzua në një grusht shteti te bërë nga ushtaraket e Kastros. Kastro ishte në Bogotą në vitin 1948 ne një takim me student Perón kur ai mori pjesë në vdekje “Bogotazo-së Jorge Eliecer Gaitan. Rënia e qeverisë Arbenz Jacobo nga Juan Domingo Perón ka çuar në sektorë të gjerë të nacionalistët të Amerikës Latine per të braktisë rrugën “demokratike” të reformave shoqërore dhe te ushqeje ndjenja te urrejtjes ndaj imperializmit te quajtur SHBA. Anti-imperializmit u be një ideologji me rrënjë të hershme në Amerikë, pastaj u shndërrua në një pozicion të gjerë politik në forcat politike të majta amerikane latine, me ndikim të fortë dhe financimin e BRSS. Partia Komuniste e Kubës Triumfin e Revolucionit tetor 1917 në Rusi, përhapjen e idealeve socialiste evropiane dhe demokratëve të Amerikës Latine sociale, çoi në krijimin e Partisë Komuniste të parë ne Kubë, fillimisht e themeluar nga Charles Balin (i cili ishte themelues i njohur PRC dhe Marti ) dhe Julio Antonio Mella (nipi i Ramon Matias Mella, babai Dominikane e vendit) në 1925. Mella ishte një organizator i madh, kreu i universitetit, qe hodhi ne grevë punëtorët e bashkimit dhe ishte njeri i veprimit, gjë që çoi ne demonstrata të shumta (të dyja me shkrim dhe në rrugë) për të protestuar dhe dënuar qeverite e dobta, te lekundura,… Pas mërgim në vitin 1926, vazhdoi aktivitetin e tij luftarak në Meksikë, ku ne kontinente kishin arritur idetë e tyre të qartë në lidhje me qëllim të veprimeve për të kryer një luftë të suksesshme politike. Në 1929 ai u vra në mënyrë misterioze ne Meksikë, ende debati se vrasja e tij ishte urdhëruar nga Stalini apo nga Machado. Cynically, Machado njëjtën morën pjesë në varrimin e tij, ku ai dergoi ngushëllimet dhe se “… ishte një njeri i mirë, por një komunist,” e cila i dha atij epitetin “gomar me thonj”, e cila fitoi atë udhëheqës të punës dhe poet Ruben Martínez Villena. Pas vdekjes së Melles ne vitin 1930 gjate Revolucionit te udhëhequr nga Martínez Villena vdes, ku ne moment përfshiu venidin nga diktatura e Machado, por konfiskimin e pushtetit nga klasa e punës nuk u materializuar. Pas një periudhe e cila u quajt “efebocracia dhe Mangoneo” Raúl García ROA (më vonë kancelari i parë i Revolucionit Kuban dhe kundër-aktive për shumë vite), dhe disa nga presidentët emrat e të cilëve janë harruar pothuajse nga populli Kuban arriti në pushtet Pentarchy, i pasuar më vonë nga fitimtari i Qeverisë së njëqind ditëve, që forcat e alternuar tre trende të ndryshme: anti konsistente-imperialiste, revolucionare dhe popullor .

Antonio Guiteras ne mëdyshje dhe në kundërshtim me Ramón San Martin Grau dhe opozitës heshtur por menacing e Fulgencio Batista, i cili kishte qenë zhvendosur atë në pushtet pas Revolucionit ushtarak “të rreshterëve ‘nga partia fashiste ABC që shprehu sektorët më reaksionare të borgjezise kubane. Batista ishte në kontakt të vazhdueshëm me Ambasada e SHBA, të udhëhequr nga një guvernator i vërtetë, festuan Jeffryson Caffery, i cili u bëri thirrje në mënyrë të thatë nga Guiteras të jetë i kufizuar me funksionet e tij diplomatike.

Shqiperoj Bep Martin Pjetri
E merkure, me dt. 20 janar 2010
Copyright Proletari.Com

Lexoni më shumë nga kjo kategori

Shpërndaje

Google1DeliciousDiggGoogleStumbleuponRedditTechnoratiYahooBloggerMyspaceRSS
Posted by on 02/05/2010. Filed under Kuba. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0. You can leave a response or trackback to this entry

Komento

Questo sito usa Akismet per ridurre lo spam. Scopri come i tuoi dati vengono elaborati.